پس از نادرشاه و حکومت افشاریه، سلسله ای در ایران روی کار آمد که مؤسس آن مردی از طایفه زند، یعنی کریم خان زند بود و چون از طایفه « زند » بود ، آن سلسله را "زندیه" نام نهادند. با حکومت خان زند ( 1209-1163 ه. ق / 1794-1749 م ) بار دیگر سرزمین ایران از وحدت و امنیت سیاسی و اجتماعی ویژه ای برخوردار گردید. کریم خان اگرچه سالهای اول عمر سیاسی خود را صرف وحدت سیاسی ایران کرد و به سرعت اراضی شمال ، شمال غربی و غرب ایران را زیر سلطه خود درآورد ، ولی آنان را در قلمرو سنتی خود باقی گذارد. وحدت و امنیتی که کریم خان به ایران بخشید، امکان پیشرفت در امر اقتصادی و اجتماعی را برای مردم به همراه داشت.
او شیراز را پایتخت زندیان قرار داد و در آبادانی آن بسیار کوشید. به دستور وی بناهای مذهبی، عام المنفعه، آرامگاهی و باغهای بسیاری ساخته شد. همچنین کریم خان ضمن پیروی از مذهب تشیع، سیاست مذهبی معتدلی را دنبال کرد و به پیروان ادیان و مذاهب دیگر نیز توجه نمود.
مقاله حاضر که بخشهایی از کتاب (جستاری در شهرسازی و معماری زندیه) می باشد، به بررسی معماری بناهای مذهبی سلسله زندیه می پردازد و در فصل نخست، معماری بناهای مذهبی شیراز از جمله مساجد این دوره و سپس، معماری مساجد ساخته شده در دیگر شهرهای ایران را مورد بررسی قرار می دهد.
شنبه ۲۱ بهمن ۱۳۹۱
همگرایی مشترک جهان اسلام به عامل‌های متعدد درونی و برونی وابسته است. اصل‌های همیشه مشترک مسلمانان از عامل‌های اصلی همگرایی جهان اسلام است؛ مانند اصل بنیادی توحید، نبوت و قرآن کریم. شاید بتوان گفت بیشتر عامل‌هایی که در همگرایی مذهب‌های اسلامی نقش دارد، مستقیم یا غیرمستقیم، در بعدهای گسترده و جهانی دین اسلام ریشه دارد. در وضعیت کنونی، وظیفه‌ی مهم متفکران اسلامی، عالمان و نخبگان مرکزهای مهم دینی و دانشگاهی شیعه و سنی و نیز حزب‌ها و تشکل‌های اسلامی آن است که با آسیب‌شناسی عامل‌های هم‌اندیشی بیش از هر چیز افکار عمومی ملت‌های اسلامی را به‌سمت عدالت‌طلبی، اسلام‌خواهی و وحدت امت اسلامی جهت‌دهی کنند.
در این نوشتار، عامل‌های اساسی همگرایی را ذکر می‌کنیم و به چگونگی دلالت این عامل‌ها بر همگرایی می‌پردازیم؛ عامل‌هایی همچون یکتاانگاری، دین و شریعت اسلام ناب، اصل وجود کتاب مقدس، شخصیت جهانی پیامبراسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله). کوشیده‌ام، در ادامه‌ی شرح هر عامل راهکاریی، برای تقویت بیشتر همان عامل یا رفع موانعش، بیان شود. همچنین، در بخشی از این مقاله به ریشه‌های واگرایی و تفرقه‌های مسلمانان اشاره خواهیم کرد. درپایان نیز نگاهی بسیار کوتاه به نتیجه‌های همگرایی می‌کنیم که خود مقاله‌ای مستقل می‌طلبد.
کلیدواژه‌ها: همگرایی، همبستگی، جهان اسلام، امت واحد، تقریب مذاهب اسلامی، برادری، الفت.
شنبه ۲۱ بهمن ۱۳۹۱
در این مقاله با بررسی «رابطه‌ی اخلاق دینی و انسجام اسلامی» می‌خواهیم به این سؤال پاسخ دهیم: آیا اخلاق دینی مبتنی بر انسجام اسلامی است؟ درخاتمه، این فرضیه را اثبات می‌کنیم.
شنبه ۲۱ بهمن ۱۳۹۱
هیچ مکتب اجتماعیبدون شریعت نیست و البته شریعت نیز بدون مکتب معنا ندارد. شعائر به‌منزله‌ی شاخ‌وبرگی هستند کهدر مکاتبریشه دارند و حقانیت هر شریعتی به‌میزانحقانیت مکتبی است که از آن برمی‌آید. مکتب امری اعتقادی و شریعت سویه‌ی اجرایی آن است. در این نوشتار یکی از شعائر مکتب اسلامرا بررسی خواهیم کرد.
شنبه ۲۱ بهمن ۱۳۹۱
نوآوری در همه‌ی ابعادش با تفکر و هم‌اندیشی همراه است و شکوفایی ثمره‌ی چنین اندیشه‌ای است. یکی از ابعاد نوآوری و شکوفایی، تعلیم‌وتربیت در مسجد است که در نوشتار حاضر به آن می‌پردازیم. بعد از شناسایی مفهوم نوآوری و شکوفایی در لغت و اصطلاح، آیات و روایاتی را ذکر می‌کنیم که به این مفهوم اشاره می‌کند. در ادامه به ابعاد نوآوری و شکوفایی اشاره می‌کنیم؛ و همچنین به نقش محوری مسجد در تعلیم‌وتربیت، متحول‌کردن افراد جامعه، سوق‌دادن آن‌ها به‌سوی نوآوری و شکوفایی، راهکارهای عملی در این زمینه و پیش‌نیازهای آن نگاهی می‌اندازیم. در قسمت پایانی، نوآوری درراستای شکوفایی تعلیم‌وتربیت در مسجد را آسیب‌شناسی می‌کنیم.
کلیدواژه‌ها: نوآوری، شکوفایی، مسجد، تعلیم، تربیت
شنبه ۲۱ بهمن ۱۳۹۱
همگرایی مشترک جهان اسلام به عامل‌های متعدد درونی و برونی وابسته است. اصل‌های همیشه مشترک مسلمانان از عامل‌های اصلی همگرایی جهان اسلام است؛ مانند اصل بنیادی توحید، نبوت و قرآن کریم. شاید بتوان گفت بیشتر عامل‌هایی که در همگرایی مذهب‌های اسلامی نقش دارد، مستقیم یا غیرمستقیم، در بعدهای گسترده و جهانی دین اسلام ریشه دارد. در وضعیت کنونی، وظیفه‌ی مهم متفکران اسلامی، عالمان و نخبگان مرکزهای مهم دینی و دانشگاهی شیعه و سنی و نیز حزب‌ها و تشکل‌های اسلامی آن است که با آسیب‌شناسی عامل‌های هم‌اندیشی بیش از هر چیز افکار عمومی ملت‌های اسلامی را به‌سمت عدالت‌طلبی، اسلام‌خواهی و وحدت امت اسلامی جهت‌دهی کنند.
در این نوشتار، عامل‌های اساسی همگرایی را ذکر می‌کنیم و به چگونگی دلالت این عامل‌ها بر همگرایی می‌پردازیم؛ عامل‌هایی همچون یکتاانگاری، دین و شریعت اسلام ناب، اصل وجود کتاب مقدس، شخصیت جهانی پیامبراسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله). کوشیده‌ام، در ادامه‌ی شرح هر عامل راهکاریی، برای تقویت بیشتر همان عامل یا رفع موانعش، بیان شود. همچنین، در بخشی از این مقاله به ریشه‌های واگرایی و تفرقه‌های مسلمانان اشاره خواهیم کرد. درپایان نیز نگاهی بسیار کوتاه به نتیجه‌های همگرایی می‌کنیم که خود مقاله‌ای مستقل می‌طلبد.
کلیدواژه‌ها: همگرایی، همبستگی، جهان اسلام، امت واحد، تقریب مذاهب اسلامی، برادری، الفت.
پنج شنبه ۱۹ بهمن ۱۳۹۱
در این مقاله با بررسی «رابطه‌ی اخلاق دینی و انسجام اسلامی» می‌خواهیم به این سؤال پاسخ دهیم: آیا اخلاق دینی مبتنی بر انسجام اسلامی است؟ درخاتمه، این فرضیه را اثبات می‌کنیم.
پنج شنبه ۱۹ بهمن ۱۳۹۱