هنگامی‌که پیامبر اعظم (صل‌الله‌علیه‌و‌آله) به مدینه‌ی منوره مهاجرت کردند، در نخستین اقدام‌های خود و با کمک مهاجران و انصار مسجد قبا را ساختند. این اقدام نشان می‌دهد که مسجد مهم‌ترین بنا و بستری است که رسالت آسمانی پیامبر را زمینی و محقق می‌کند. پس از ساخت این مسجد، پیامبر (صل‌الله‌علیه‌و‌آله) وارد شهر یثرب شدند و مسجدالنبی را ساختند که دومین مسجد دنیای اسلام بود. ایشان مسجدالنبی را پایگاه عبادت، خودسازی، تزکیه، پرورش، دیگرسازی، گردهمایی، مرکز مشورت و تصمیم‌گیری‌های خرد و کلان، محل رسیدگی به وضع مسلمانان، جایگاه مدیریت سیاسی و اجتماعی، پایگاه تنظیم رابطه‌های ملی و بین‌المللی و اتاق مدیریت جنگ و صلح قرار دادند. در سنت پیامبر اعظم (صل‌الله‌علیه‌و‌آله) مسجد مدرسه‌ای بوده است برای دادن آموزش موضوع‌های متنوع به نومسلمانان و نیز پایگاه عملیاتی‌کردن آموزه‌های دینی و تحقق رسالت الهی پیامبر. ازآن‌پس، این دو مسجد الگوی مسجدهای کوچک و بزرگی در گوشه‌گوشه‌ی دنیای اسلام شدند.
در این نوشتار کوشیده‌ایم تا نخست کارکردهای مسجد را در قرآن، سیره‌ی پیامبر (صل‌الله‌علیه‌و‌آله) و امامان معصوم (علیهم‌السلام) بازشناسی کنیم و سپس نقش سازنده و جهت‌دهنده‌ی آن را در تحکیم نظام خانواده برجسته کنیم. آموزه‌های دینی پیوند جدی و عمیق خانه و مسجد را ازجمله پیش‌نیازهای تعالی و ارتقای دین‌باوری و التزام عملی شهروندان هر جامعه‌ی اسلامی و پرورش بهینه‌ی مسلمانان می‌داند. در فرهنگ اسلام، مسجد همانند خانهی دوم و پناهگاهی است که هر مسلمان بخش عمده‌ای از زندگی خود را در آن می‌گذراند. از جنبه‌های دیگری که در این نوشتار به آن پرداخته‌ایم نقش‌هایی است که مسجد در تحکیم خانواده ایفا می‌کند و اقدام‌هایی که خانواده‌ها، درراستای کشاندن اعضای خود به خانهی دوم، باید انجام دهند.
کلیدواژه‌ها: مسجد، خانه، خانواده، الگوی تربیت و آموزش در مسجد، کارکردهای مسجد و خانواده‌ی نمونه، تعامل مسجد و خانواده.
شنبه ۱۹ اسفند ۱۳۹۱
هدف از نگارش این مقاله بررسی راهکارهای عملی جذب نوجوانان و جوانان به مسجد می باشد. برای این منظور ابتدا مقدمه ای در تبیین و توصیف موضوع آورده، سپس به شیوه ها و راهکارهای عملی جذب جوانان به مسجد از قبیل وضعیت ظاهری مسجد، هیأت امنای مسجد، امام جماعت، برنامه های فرهنگی مسجد، خانواده، مدرسه و سایر عوامل پیوند دهنده میان مسجد و جوانان (همراه با آسیب شناسی علل ایجاد فاصله بین مسجد و جوانان) پرداخته شده و در آخر مقاله بخش نتیجه گیری ومنابع و مآخذ آورده شده است.
مساجد آنگاه خواهند توانست نقش تاریخی خود را در تربیت دینی، عبادی، اجتماعی، فرهنگی وسیاسی ایفا کنند که بتوانند مخاطبان خود، به خصوص نسل نوجوان و جوان را جذب و حفظ نمایند.تقویت مساجد از نظر امکانات ظاهری مانند رسیدگی به ساختمان مسجد، تغییر در معماری مسجد،نظافت و امکانات گرمازا و سرمازا، افزودن بر جاذبه های مسجد مانند برگزاری کلاسهای هنری و علمی در رشته های گوناگون، برگزاری اردوهای سیاحتی و زیارتی، نمایش فیلم و اجرای تئاتر و مانند آن با رعایت موازین اسلامی، تأسیس مکان های ورزشی و دعوت از مربیان مجرّب برای آموزش، دقت درانتخاب امام جماعت مسجد با ویژگیهای خاص (خوش رفتاری با جوانان، برخورداری از تقوای کافی،توانایی علمی و ...)، طولانی نشدن نمازهای جماعت، تشکیل و تقویت کتابخانه مناسب برای مسجد، برگزاری مسابقات کتابخوانی، قصه نویسی، بیان لطافت ها و ظرافت های نماز، بیان آثار معنوی نماز، تشویق و تحسین جوانان نمازگزار با اعطاء جایزه های متنوع و ... از راهکارهای عملی برای جذب نوجوانان و جوانان به مسجد، نماز جماعت و شرکت در سایر برنامه های فرهنگی آن می باشند.
کلید واژه ها : مسجد، جوانان، نماز، امام جماعت، برنامه ریزی فرهنگی
شنبه ۱۹ اسفند ۱۳۹۱