تولید ملی وحمایت از کار و سرمایه ایرانی،بایدها ونبایدها
محمد علی موظف رستمی
۱۳۹۲/۰۳/۰۶
مقدمه:
یکی از برنامه های موفق و هدفمند جمهوری اسلامی ایران که هرساله به طور هوشمندانه در آغاز سال پیشنهاد می گردد، انتخاب عنوان همراه با تعیین جهت درست و هدف گذاری شده مسیر حرکت در طول می باشد که این اقدام نیکو توسط عالیترین مرجع تصمیم گیری سیاستهای کلی نظام تبیین و تشریح می گردد. نامگذاری و معنون کردن سال به یکی از عناوین مورد نیاز جهت تسریع، تعجیل و توأم با دقت نظر در دستیابی به افق و چشم انداز مورد نظر و ترسیم شده نظام به خصوص برنامه کلان نگر و مدون شده در افق 1404 از ویژگی های مهم این سیره و سنت مهم و تأثیرگذار می باشد. یکی از ویژگی های این برنامه پیشنهادی، مد نظر قرار دادن و ملحوظ داشتن شرایط و مقتضیات زمانی و مکانی و فضای سیاسی حاکم بر جهان و منطقه و نیز نوع، سبک و روش تهدیدات برنامه ریزی شده جهان غرب نسب به جمهوری اسلامی ایران می باشد. بر همین اساس بر اساس نوع تک و آفند و برنامه ایذایی سیاسی و اقتصادی تدارک شده توسط استکبار جهانی، برنامه ای پدافندی و متناسب با نوع هجمه توأم با بهره گیری از خرد جمعی و عقلانی و حداکثر استفاده بهینه از توان، ظرفیت و پتانسیل بومی و داخلی و توان کارشناسی کشور اتخاذ می گردد.
در این راستا، امسال نیز همچون سالهای قبل با توجه به شرایط و موقعیت سیاسی و اقتصادی موجود و با در نظر گرفتن تحریمهای همه جانبه اقتصادی به عمل آمده از سوی غرب بسیار ضروری بود که در انتخاب عنوان سال 91 نهایت ظرافت و دقت نظر لازم به عمل می آمد تا بتوانیم به سلامت از میادین متعدد مین های کار گذاشته شده در معبر و مسیر حرکت رو به جلو و جهش فراگیر ایجاد شده در طی سنوات قبل عبور نموده و با پیش بینی خردمندانه و تصمیم سازی و تصمیم گیری های منطقی نگذاریم تا در ادامه حرکت پر شتاب پیش رو خلل و چالشی جدی ایجاد شود با عنایت به این مهم، همانگونه که انتظار می رفت عنوان سال جدید با نهایت دقت و هوشمندانه توسط مسؤلان عالی نظام انتخاب شده و مسیر راه پیشرفت و توسعه پایدار و مستمر و همه جانبه به درستی ریل گذاری شده است و این امر میمون و مبارک توسط لسان مبارک مقام معظم رهبری در قالب پیام نوروزی به اطلاع همگان رسیده است. حال که خط سیر حرکت درست و منطقی به درستی و با همه جانبه نگری ترسیم و تبیین شده است بر همه ما به خصوص دستگاهها، نهادها و سازمانها و نیز کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی ذیربط و تأثیرگذار فرض است که با نصب العین قرار دادن این پیام و عنوان هدفمند اعلام شده نهایت اهتمام و تلاش خویش را به کار بندیم تا با برنامه ریزی اصولی و کاربردی و با بهره گیری بهینه از توان، ظرفیت و پتانسیل موجود در داخل کشور، ضمن اینکه زمینه های افزایش کمی و کیفی تولیدات داخلی را فراهم می سازیم، گامهای اساسی را نیز در جهت خود کفایی و عدم وابستگی در تمام زمینه های اقتصادی و تولیدی برداریم و در ادامه طی مسیر حرکت تبیین شده بر همین سبیل صواب ضمن به حداقل رساندن و بی اثر کردن نتایج منفی و مخرب تحریمهای اعمالی و تدارک شده توسط بیگانگان هوشمندانه تمامی تهدیدات را به بهترین نحو ممکن به فرصت تبدیل نماییم.انشاء الله
از سویی دیگر، تولید و کار در فرهنگ اسلامی و ایرانی از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. با نیم نگاهی به آموزه های دینی به خصوص آیات کلام الله مجید و روایات وارده از پیامبر گرامی اسلام (ص) و ائمه معصومین (ع) و نیز پیشوایان و بزرگان دینی و مذهبی به روشنی جایگاه والا و برجسته تولید، کسب و کار به روشنی آشکار می گردد. در کنار این اعتقادات اسلامی و دینی ، فرهنگ بسیارغنی ایران زمین نیز سرشار از مفاهیم و مضامینی است که همگی به تشویق و ترغیب و توصیف امر تولید و کار پرداخته اند. بهره گیری صحیح از این میزان توان و ظرفیت داخلی نیازمند رعایت اصول و عواملی و یا به عبارتی بایدها و نبایدهایی است که دقیقاً باید مراعات شوند در صورت عدم توجه و غافل شدن از آنها نمی توان انتظار داشت که به تمام اهداف و مقاصد تعیین شده دست یابیم. در ادامه به اهم بعضی از این عوامل تأثیرگذار اشاره می شود.
بایدها و نبایدها در اجرایی نمودن مطلوب عنوان پیشنهادی سال:
1- پرهیز از شعارزدگی و محدود و معدود شدن در شعار و بسنده کردن در ارائه آمار و گزارش های رنگین. همچنانکه با کمال تأسف در سالهای گذشته ما چنین عملکردی را از سوی برخی از دستگاهها و نهادها شاهد بودیم که در آن به جای انجام کار اساسی، ریشه ای و عمق بخشی در عملیاتی کردن عناوین پیشنهادی در طی این سالها بیشتر به انجام کارهایی صوری و سطحی و دادن گزارش مصور و... پرداخته شده است.
2- گام برداشتن در مسیر متعالی توسعه و پیشرفت و دستیابی به اهداف عالی هدف گذاری شده در سال جاری همانند جاده ای است که عبور و مروری دو طرفه دارد و این به این معناست که در این راه دو طرفه، یک سری مسئولیتها متوجه مسئولان عالی رتبه نظام و دستگاهها و نهادهایی است که بیشتر درگیر در حوزه سیاستگذاری و تعیین راهبردها هستند بوده و وظایفی دیگر که مهمتر و مؤثرتر نیز هستند متوجه مجریان شامل صاحبان صنایع و مراکز تولیدی و ... می باشد. که هردو طرف درگیر این ماجرای مهم، باید نهایت تلاش و جدیت لازم و کاری کارشناسانه و عقلانی و مورد نیاز را انجام دهند تا در نهایت الامر زمینه ساز تسهیل در رسیدن به سرمنزل مقصود و نقطه هدف گذاری شده باشیم. در این راه ترسیم شده اگر هر یک از طرفین مذکور خود هیچ اقدام بایسته ای انجام ندهند و تنها در انتظار عمل و اقدام طرف دیگر باشند و هماهنگ و همسو عمل ننمایند نه تنها ره به جایی نخواهیم برد بلکه شاهد انحراف در مسیر حرکت و عبور از جاده های فرعی و خطرناک به جای جاده اصلی و ریل گذاری شده نیز خواهیم بود.
3- توجه ویژه به امر تولیدات کشاورزی در کنار سایر تولیدات دیگر همانند: تولیدات صنعتی, خدماتی، تجاری و نیز تولیدات استراتزیک و... . باید به طور جدی صورت پذیرد. همانگونه که همگان واقفند کشاورزی پایه و اساس خودکفایی اقتصادی و بستر تولیدات ملی می باشد اگر به کشاورزی به طور ویژه توجه شود و راههای توسعه و گسترش آن همواره شود و مشکلات احتمالی آن بر طرف گردد این امر می تواند ضمن پشتیبانی از دیگر حوزه های تولیدات داخل و نیز تهیه مواد خام و نیازهای پایه ای و اولیه آنها، گامی بلند را در تأمین نیازهای اساسی کشور بردارد و از این طریق راه خودکفایی اقتصادی و عدم وابستگی به خارج هموار گردد. با عنایت اینکه کشور ما از تنوع اقلیمی و آب و هوای مختلف برخوردار می باشد این ظرفیت بسیار مناسب، بهترین فرصت را به امر تنوع دهی به تولیدات کشاورزی داده و امکان تأمین بسیاری از احتیاجات مواد غذایی و مواد اولیه تولید را در داخل بوجود می آورد.
4- در اولویت قرار دادن فرهنگ سازی برای تمام سطوح و لایه ها و طبقات جامعه در خصوص ترویج فرهنگ تولید و حمایت بی چون و چرا از کار و سرمایه ایرانی، باید پذیرفت که پیش شرط و مقدمه وصول به اهداف عالی تبیین شده برای سال جاری در اولویت قرار دادن فرهنگ سازی جهت نهادینه سازی و توجه به امر تولید و کار و حمایت از سر مایه های کشور می باشد. این امر می تواند ضمن اینکه میزان رشد و حرکت رو به جلوی ما را تسریع نماید با اجرای درست این حرکت ملی و فرهنگی، می تواند ما را از صرف هزینه های جانبی در انجام برخی از اقدامات غیر ضروری بر حذر دارد.
5- ایجاد نگاه چند بُعدی در حوزه های سخت افزاری و نرم افزاری در بحث تولیدات ملی و حمایت از کار و سرمایه داخلی. داشتن نگاه تک بُعدی و بسنده کردن تنها به امور سخت افزاری، همچون یک پرنده ای است که تنها یک بال دارد و می خواهد با آن مسیری طولانی و سخت و پر از دام را طی نماید. به نظر می رسد حوزه نرم این بحث در حیطه وظایف رؤسای قوای سه گانه می باشد (دولت و دستگاههای اجرایی در قالب تهیه برنامه ها، دستورالعمل ها و آیین نامه ها و مجلس شورای اسلامی در جهت تسهیل سازی و تدوین قوانین و طرحهایی که موجب سرعت بخشی به جنبش تولیدات ملی منجر می شود و دستگاه قضاء که وظیفه مهم تأمین امنیت سرمایه گذاران و حمایت حقوقی از تولید کنندگان را داشته و همچنین پاک سازی فضای تولید و کار و سرمایه های داخلی از لوث وجود سوء استفاده گران و مخرب کنندگان فضای سالم اقتصادی و تولیدی بوجود آمده را به عهده دارد). در سایه این فضای امن و تسهیلات و قوانین ایجاد شده، بستر توسعه همه جانبه در امر تولید و سرمایه در سطوح مختلف کشور برای حوزه های سخت افزاری به درستی فراهم می شود. و این زمینه ای فراهم خواهد ساخت تا رشدی فراگیر در تمام حوزه های تولید ایجاد گردد.
6- کنترل جدی مرزها در ورود و خروج کالاها و اجناس، یکی از پدیده های زشت (که در صورت عدم تهیه راه کار مناسب برای رفع این مشکل اساسی این امر می تواند تأثیری منفی در روند صحیح اجرای شعار سال ایجاد نماید،) قاچاق کالا و ورود بی رویه و بدون حساب و کتاب کالاها و اجناس خارجی به داخل کشور است که موجب وارد شدن صدمه ای اساسی به تولیدات و سرمایه های داخل کشور می شود. و در نهایت منجر خواهد شد تا تمام برنامه ریزی های صورت گرفته شده را دچار اشکال و انحراف نماید. اگر به دنبال اجرای تمام و کمال اهداف شعار سال هستیم نباید از این جریان شوم غافل شویم و باید چاره ای اساسی برای آن اندیشیده شود.
7- آنچه در این میان حائز اهمیت و توجه جدی بوده و بیشتر به حوزه سخت افزاری کار و تولیدات مربوط می شود اولویت قرار دادن بحث کیفیت بخشی به کالاها و اجناس تولیدی در داخل می باشد. یک اصل مهم و مشهور است که میگویند کالایی که خوب باشد خود بهترین مبلغ و تبلغ کننده بوده و راه خود در میان مصرف کنندگان باز خواهد کرد. امروزه با توجه به تنوع و تعدد تولیدات کالاها و اجناس از سوی کشورهای مختلف، برگ برنده در دست تولید کننده ای است که ضمن توجه به ظاهر و بسته بندی خوب به کیفیت تولید نیز توجه ویژه ای معمول دارد. و با بهترین کیفیت آن را به بازار مصرف عرضه نماید. متاسفانه این مهم از سوی برخی از تولید کنندگان اندک داخلی کمتر مورد توجه قرار میگیرد که همین امر می تواند ضربات جبران ناپذیری به تولیدات داخلی وارد نموده و حتی موجب رویگردانی اذهان و افکار مصرف کنندگان داخلی و حتی بیرون از مرزها نسبت به کالاها و اجناس ایرانی شود. در این خصوص لازم است با ظرافت هرچه تمامتر عمل شود با توجه به اینکه کالای تولید شده حلقه آخر تمام برنامه ریزی های صورت گرفته شده است اگر این خروجی آخر و حلقه نهایی به درستی انجام نگیرد تمام اثرات و زحمات حلقه های قبلی را نیز دچار مشکل خواهد کرد و تمام زحمات را بر باد خواهد داد. مسئله مهم در همین خصوص نیز بحث تعیین قیمت نهایی تعیین شده برای کالا و اجناس می باشد که نباید تنها با انگیزه مادی و سودآوری قیمت گذاری شود بلکه طوری قیمت ها تنظیم شود که توان رقابت با کالاهای خارجی را نیز داشته باشد.
8- رصد دائمی بازخوردهای حاصل از اجرای برنامه ها و امور مدون شده برای اجرای بهینه و کارآمد شعار سال به صورت ماهانه و یا فصلی همراه با آنالیز و پالایش نتایج و یافته های به دست آمده تا از این طریق بتوانیم در صورت انحراف از مسیر تعیین شده آن را اصلاح کنیم و نقاط ضعف مشاهده شده رفع و تقویت نماییم. از این طریق ما می توانیم شاهد حرکتی مناسب و قابل قبول و رشدی موزون، متوازن و هماهنگ در تمام زمینه ها و حوزه ها باشیم. (به نظر می رسد تشکیل یک کمیته و یا ستادی که وظیفه پایش مستمر فعالیتها را دراین خصوص داشته باشد لازم و ضروری است.)
9- تعیین وظایف دستگاهها، سازمانها و نهادها همراه با مشخص کردن محدوده فعالیت و مسئولیت در این خصوص و نیز امکان پاسخگویی به ضعف و کاستی های احتمالی از سوی آنها، این امر می تواند گامی مهم و کارآمد در سهل الوصول شدن دستیابی به اهداف راهبردها و تاکتیکها و روشهای برنامه ریزی شده محسوب شود نتایج حاصل از اجرای این اقدام شایسته سبب خواهد شد تا ضمن مسئولیت پذیر نمودن دستگاهها در مقابل مهمترین امر و استراتژی تعیین شده سال، نقاط قوت و ضعف دستگاهها و نهادها و میزان احساس مسئولیت آنها به طور شفاف مشخص شود و ما از این طریق می توانیم با ترغیب و تشویق دستگاههای فعال در این زمینه، فضای رقابت سالم در اجرای هدفمند شعار سال را نیز فراهم سازیم و در این فضای سالم رقابتی ایجاد شده بستر رشد همه جانبه نیز مهیا خواهد شد.
10- بهره گیری حداکثری از ظرفیت و پتانسیل بسترهای تبلغی کشور جهت اطلاع رسانی و فرهنگ سازی شعار سال، همانگونه که قبلا اشاره رفت فرهنگ سازی مقدمه نهادینه سازی شعار معنون شده سال می باشد در راستای این حرکت فرهنگی مهمترین مراکز و بسترهایی که می توانند در این حوزه فعال شوند( همچون مساجد، اماکن مذهبی، بقاع متبرکه و مراکز فرهنگی، آموزشی و مدارس و دانشگاهها و حوزه های علمیه و شبکه های ارتباط جمعی و رسانه ملی و فضای مجازی و سایبری که از مخاطبان بی شمار و جمعیت بالایی برخوردار بوده و دارای شخصیت و هویت فرهنگی نیز می باشند) در این راستا ضروری است با یک برنامه ریزی اصولی و اساسی نسبت به حمایت و ترویج فرهنگ تولید، کار و سرمایه ایرانی نهایت مساعی و تلاش خویش را به کار بندند و بُعد فرهنگی بحث را به تمام سطوح و لایه های جامعه بسط و گسترش دهند. در این میان مساجد و اماکن مذهبی با توجه به جایگاهی والایی که در میان جامعه اسلامی ما برخوردارند بیش از سایر مراکز می توانند تأثیر گذار بوده و به ایفای نقش بپردازند.
11- فعال سازی شبکه تبلیغی کشور توأم با برنامه ریزی هدفمند جهت فراگیر نمودن شعار سال در بین عامه مردم. در این ارتباط بایسته است از هم اکنون که در آغازین روزهای سال قرار داریم با سرلوحه قرار دادن این شعار نامگذاری شده سال، روند فضای تبلیغی کشور را به این سمت و سو هدایت نماییم. از روحانیون، مبلغان، مبلغات، روحانیون مستقر و طرح هجرت، سخنرانان، اساتید، وعاظ و خطباء، اقشار تأثیرگذار، هیئات و تشکلهای مذهبی و دینی و انجمنهای اسلامی و ... استفاده ای حداکثری به عمل آورده و همچنین با بهره گیری از ایام تبلیغی اسلامی و ملی ( ماه مبارک رمضان، محرم، صفر، دهه فجر، اعیاد و وفیات و میلادها و ...) که همزمان آن روحانیون، مبلغان، مبلغات، سخنوران و... زیادی به سراسر کشور اعزام می شوند گامی اساسی و مهم در این راه برداریم.
12- بهره مندی از منابع، مراجع و مآخذ دینی، متون و مفاهیم دینی و آموزه های اسلامی که به عنوان خمیرمایه های تهیه مطالب و محتوای ارائه برای نویسندگان، سخنرانان، مبلغان، محققان و گویندگان می باشند. با توجه به همخوانی و هماهنگی این منابع با اعتقادات دینی و نگرشهای مذهبی حاکم بر جامعه اسلامی انتظار می رود که بیان آنها می تواند تأثیرگذاری عمیقی بر اذهان جامعه اسلامی ما ایجاد نماید. در کنار این منابع اسلامی باید به نوشته ها و سخنان نغز و پر مغز اندیشمندان و بزرگان علم و ادب ایران زمین نیز اشاره نمود که سرشار از آموزه های ارزشمند و اثر گذار در ارتباط با کار و تولید و سرمایه های ایرانی است که اگر بخواهیم در این باره و این موضوع بپردازیم خود نیازمند تدوین دهها کتاب و نوشته می باشد.
نتیجه :
با توجه به مطالب مطروحه ونیز مد نظر قرار دادن ظرفیت و توان بالا در داخل کشور و نیز برخورداری از چند مؤلفه تأثیرگذارموجود:
الف- منابع و انرژی بسیار غنی طبیعی موجود در داخل کشور (بُعد سخت افزاری).
ب- توانمندیهای علمی و دانش دانشمندان و کار کارشناسان خبره و کارآمد موجود در داخل کشور (بُعد نرم افزاری).
ج- حاکم بودن فرهنگ تولیدکار و تلاش در میان عموم هموطنان عزیز(با تأسی از آموزه های دینی و اسلامی).
د- هماهنگی، همدلی و بذل توجه ویژه مسئولان عالی رتبه نطام در عملیاتی کردن احسن شعار سال .
ه- و مدّ نظر قرار دادن دهها نکته مثبت موجود دیگر در کشور می توان به آینده ای روشن در نیل و دسترسی به قله های هدف گذاری شده بسیار امیدوار بود و البته در این راه نباید از رصد دائمی و پایش مستمر موضوع غافل شد و آسیب های احتمالی را نادیده گرفت . لذا ضروری است که همواره بایدها و نبایدها مد نظر قرار گیرند تا در پایان سال شاهد نتایج مطلوب و ارزشمندی باشیم