اخلاص، یاد خدا و خضوع و خشوع از مصادیق زینت در مسجد
۱۳۹۱/۱۲/۲۰

 بنام خدا - یا بَنی آدم خذوا زینتَکم عِندَ کُلِ مسجدٍ. (ای فرزندان آدم! هنگام رفتن به مسجد زینت خود را برگیرید.)(سوره اعراف. آیه ۳۱) این آیه زینت کردن را یکی از آداب رفتن به مسجد برای مومنان ذکر می کند. مفسران از جمله علامه طباطبایی در ذیل این آیه شریف می فرماید: « مقصود از به همراه داشتن زینت در تمام مساجد، آن است که انسان هنگام حضور در مسجد نیکو و پسندیده خود را بیاراید و فرمان خداوند به زینت کردن، در حقیقت به معنای مطلوب بودن این عمل برای نماز و دیگر عبادات مشابه همچون طواف می باشد و شامل زینت کردن در نمازهای عید و جماعات یومیه و سایر عبادات نیز می شود. »(المیزان.ج۸.. ص۷۹) 
بنابراین طبق آیه شریفه خداوند متعال دوست دارد بندگان او آراسته و مرتب به خانه وی داخل شوند که البته از نظر عقلی هم رعایت ادب بندگی این اقتضا را دارد. همچنان که انسان در مهمانی تا حد ممکن آراسته و نیکو حضور پیدا می کند نیکوست که در حضور معبود و آفریننده خود نیز این چنین حضور پیدا کند. روشن است که مراد از زینت فقط آراستگی نیست و آرایش معنوی که متناسب با نماز و سایر عبادات باشد نیز منظور است. از این رو آراسته شدن به زیور فضایل معنوی مانند اخلاص و یاد خدا و خضوع و خشوع نیز از مصادیق مهم زینت در مسجد است. 
در منابع دینی ما وارد شده است که ائمه اطهار ما را به آراستن خود به زیور فضایل معنوی به هنگام ورود به مساجد فرمان داده اند: خداوند به عیسی بن مریم وحی نمود که به بنی اسراییل بگو جز با دل های پاکیزه و دیدگان خاشع و دستان پاک به هیچ یک از خانه های من وارد نشوید.( الخصال. ج۱. ص۳۳۷)
از این رو می توان گفت زینت واقعی بر طبق روایت مزبور در سه چیز است:
۱. . در قلب که از هر گونه شرک و ریا و کژی به دور و آراسته به طهارت و پاکی و خالصی باشد.
۲.  چشم ها به زینت خشوع در مقابل حق آراسته و از خیانت مبرا باشد.
۳. دست ها که پاک باشند و از حرام و شبهه اجتناب فرمایند.
 
امور دیگری که مصداق و معنای «زینت» است
در تفسیر عیاشی ذیل آیه شریفه از خیثمه نقل شده است که می گوید: کان الحسن بن علی اذا قامَ الی الصلاه لبس اجودَ ثیابِهِ. فقیل له : یابن رسول الله لم تلبسُ اجودَ ثیابک؟ فقال: ان الله جمیلً یحب الجمال، فاتجمل لربی و هو یقول: خذوا زینتکم عند کل مسجدٍ. فاحب ان البسَ اجود ثیابی. امام حسن هر وقت می خواست به نماز بایستد بهترین لباس های خود را می پوشید. عرض کردند: ای پسر رسول خدا چرا بهترین لباس های خود را هنگام نماز می پوشی؟ فرمود: خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد و می فرماید: زینت خود را به هنگام سجود- نماز و مسجد – به همراه داشته باشیدو من نیز خود را برای پروردگارم زینت می دهم و دوست دارم بهترین لباسم را بپوشم.

از دیگر مصادیقی که در تفسیر آیه ذکر شده شانه کردن موی سر است. ابی بصیر می گوید از امام صادق(ع) در مورد این آیه شریفه سوال کردم. امام صادق فرمود: «هوالمشط عند کل صلاه فریضهٍ و نافلهٍ.» مقصود از شانه کردن پیش از هر نماز است چه واجب باشد و چه مستحب. 
بنابراین آن چه از روایات در تفسیر کلمه زینت استفاده می شود این است که زینت در آیه شریفه، هم آراستگی ظاهری را شامل می شود و هم آراستگی باطنی و درونی. از این رو استفاده کردن هر گونه زینتی که شرعاًٌ و یا عرفاً نکوهیده نباشد از قبیل استعمال عطر و بوی خوش در نماز و مسجد مطلوب و پسندیده است. 
 
در سیره پیامبر و اهل بیت(ع) استفاده بسیار از عطر دیده می شود و فضایلی نیز در این باب ذکر شده است. امام صادق(ع) می فرماید: نمازی که با بوی خوش خوانده شود فضیلتش از هفتاد نماز در حالت عادی بالاتر است. در روایتی از امام علی(ع) نیز وارد شده است که استفاده از لباس های پاکیزه و تمییز غم و اندوه را از بین می برد و برای نماز خواندن هم پسندیده تر است. و امام صادق( ع) نیز از نبی اکرم نقل می کند که فرمود: بوی خوش قلب را قوی و مقاوم می کند. بنا براین از آثار مهم پاکیزگی از بین رفتن غم، اندوه و ناراحتی در انسان است.