مقدمه
دشمنان قسمخورده اسلام و نظام اسلامی، با همه توان در صدد این هستند که با تضعیف باورهای دینیِ نسل جوان و به انحراف کشاندن آنان، پایههای نظام مقدس جمهوری اسلامی را سست کرده، به اهداف پلید خود برسند و برای این اهداف شوم از هر اقدامی دریغ نمیکنند.آنان با ایجاد جذابیتهای کاذب برای مصادیق فساد، تأسیس شبکههای مبتذل ماهوارهای و ترویج فرهنگهای غیراسلامی میخواهند روحیه دینی جوانان ما را تحت تأثیر قرار داده، به مرور زمان از بین ببرند. در این میان شاید حداقل وظیفه ما برای مقابله با این تهدیدات، حفظ نوجوانان و جوانان حاضر در مسجد باشد. اهالی محترم مساجد باید با مغتنم شمردن حضور نوجوانان و جوانان در مسجد، برای استمرار این حضور تمام تلاش خود را انجام دهند. اهالی مسجد باید برای نوجوانان و جوانانی که از همه لذتهای حرام و همه جذابیتهای فاسد دست کشیده، برای رضایت خدا در مسجد حاضر شده اند، ارزش قائل بوده، از آنان به حد اعلی تقدیر کنند و حضور آنان را بهعنوان آیندهسازان این مملکت به فال نیک بگیرند.
نقش اهالی مسجد در حفظ نوجوانان و جوانان در مسجد
اهالی مسجد به دلیل اینکه به صورت مستمر با نوجوانان و جوانان حاضر در مسجد در ارتباطاند، در حفظ آنان در مسجد، قطعاً نقش تعیینکنندهای خواهند داشت. اهالی مسجد باید بدانند که نوع برخوردشان با نوجوانان و جوانان در حضور آنان در مسجد بسیار تاثیرگذار خواهد بود. نوجوان و جوان به حسب طبع شلوغ و سرزنده خود، شاید باعث شلوغی مسجد و احیاناً آزار و اذیت بعضی از اهالی مسجد ــ خصوصاً طیف مسن ــ بشوند که این نباید باعث برخورد بد اهالی مسجد با آنان شود. اهالی مسجد میتوانند با صبر و رفتار پدرانه و با تسامح از کنار شلوغیها و احیاناً رفتار اشتباه نوجوانان و جوانان حاضر در مسجد گذر کرده، علاوه بر اینکه به استمرار حضور آنان در مسجد لطمه وارد نمیکنند، الگوی اخلاقی خوبی نیز برای آنان باشند. نوجوانان و جوانان بنا بر طبع خود بسیار زودرنج و آسیبپذیر هستند و با کوچکترین بیتوجهی یا بدرفتای آزرده شده، واکنش نشان میدهند. نوجوان و جوان در این سن، رفتار بد یکی از اهالی مسجد را به پای همه اهالی مسجد نوشته، از مسجد بریده میشود.
برای حفظ نوجوانان و جوانان و استمرار حضور آنان در مسجد، راهکارهایی وجود دارد که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
راهکارها
۱. رفتار صحیح همه اهالی مسجد
اهالی مسجد باید برای نوجوانان و جوانان حاضر در مسجد ارزش قائل شده، حضور آنان را مغتنم بشمارند و بدانند اگر پای نوجوان یا جوان از مسجد بریده شود، هزاران مکان و جمع فاسد وجود دارد که او را به سمت خود بکشاند. پس باید در رفتار خود دقت کنیم، با آنان با کمال احترام و صمیمیت رفتار کرده، از اشتباهاتشان چشمپوشی کنیم. اگر از جوان یا نوجوانی رفتاری غیراسلامی مشاهده کردیم بهتر است با زبانی نرم و مهربان او را امر به معروف و نهی منکر کنیم و در آموختن احکام اسلامی به آنان، تدریجی عمل کنیم و با یک تعلیم چندماهه از آنان انتظارات بیجا نداشته باشیم.
۲. ایجاد فضای صمیمی و دوستانه
اهالی مسجد میتوانند با ایجاد فضایی صمیمی و خارج از چهارچوبهای خشکِ رسمی و البته در عین حال محترم، رابطه بهتری با جوانان و نوجوانان حاضر در مسجد داشته باشند. فضای خشکِ رسمی برای نوجوان و جوان خستهکننده و تکراری میشود و بعد از مدتی او را برای حضور در آن فضا بیرغبت میکند. دوستیهایی صمیمی و پایدار به وسیله سنت حسنه برادری،کمک و توجه به یکدیگر و همچنین برگزاری اردوهای دستهجمعی زیارتی سیاحتی در ایجاد این چنین فضایی موثر خواهد بود و قطعاً اینچنین فضاهای صمیمیای برای نوجوانان و جوانان جذاب بوده، استمرار حضور آن را در پی خواهد داشت.
۳. استفاده از جوانان و نوجوانان در مدیریت مسجد
اهالی مسجد باید در مدیریت مسجد از نوجوانان و جوانان استفاده کنند. این امر علاوه بر ایجاد جذابیت و تجربه برای آنان، نوعی قدردانی از حضور آنان در مسجد است. استفاده از مداحان جوان و حتی از استفاده از جوانان در ترکیب هیئت امنا، در تشویق آنان مؤثر خواهد بود. تجربه فعالیتِ نوجوانان و جوانان در مسجد باعث میشود مسجد، با شور وحال بیشتری مراسمهای خود را برگزار کند و سرزندهتر از گذشته فعالیت نماید. همچنین همین نوجوانان وجوانان میتوانند بعداً بهعنوان بزرگانِ با تجربه مسجد، منشاء تأثیرات خیر باشند.
۴. تمایز بین نوجوانان وجوانان مسجدی با غیرمسجدی
اهالی مسجد باید در رفتارشان در بیرون از مسجد احترام و عزت بیشتری برای جوانان و نوجوانان مسجدی قائل شوند. این امر سبب حفظ استمرار جوانان مسجدی و تشویقی برای دیگران ــ جوانان غیرمسجدی ــ خواهد بود.
۵. قدردانی و تشکر از جوانان و نوجوانان در حضور مردم
اهالی مسجد میتوانند هر چند وقت یکبار با تهیه هدایایی و یا تأمین بودجه برای برگزاری اردویی دستهجمعی، از تلاشهای جوانان و نوجوانانِ حاضر در مسجد قدردانی کرده، با این کار در استمرار حضورآنان در مسجد مؤثر باشند.
مطمئناً راهکارهای دیگری نیز هست که بسته به امکانات مسجد و وضعیت فرهنگی منطقه میتواند باعث حفظ استمرار حضور نوجوانان در مسجد باشد.
نتیجهگیری
با توجه به تهاجم فرهنگی دشمنان اسلام و نظام اسلامی و با توجه به دامهای فراوانی که برای انحراف نسل جوان، به وسیلههای مختلف پهن شده است، حفظ استمرار حضور نسل جوان در مسجد، امری ضروری و برای تربیت دینی آنان لازم به حساب میآید. برای حفظ استمرار حضور نوجوانان و جوانان در مسجد، اهالی مسجد نقش تعیینکنندهای دارندکه قابل انکار نیست. در این زمینه اگر آموزشهایی به صورت خصوصی صورت بگیرد، قطعاً خالی از تأثیر نخواهد بود انشالله.
سید حسین موسوی(کارشناس ارشد علوم اجتماعی)