" بسم الله الرحمن الرحیم"

انگیزه سازی

همانطور که پیش از این خدمتتان عرض شد، روز جهانی مسجد، سالگرد تلاش صهیونیست‌ها برای تخریب مسجد الاقصی، به عنوان اولین قبله‌ی مسلمانان، از طریق به آتش کشیدن آن در سال 1348 شمسی می‌باشد. اما دشمنی و مقابله‌ی صهیونیست‌ها با مسجد، فقط به تخریب مسجد الاقصی محدود نمی‌شود، بلکه با نگاهی به اسناد و تاریخ می‌توان مشاهده نمود که از ابتدای ورود جنایتکاران صهیونیست به مناطق مسلمان نشین فلسطین، مساجد و حتی کلیساهای فراوانی به دست آنها تخریب شده و یا با تغییر کاربری، به عنوان کنیسه و دیگر کاربردها به کار گرفته شده‌اند.

بر اساس تحقیق شیخ کامل ریّان، رئیس «جمعیة الأقصی لرعایة الأوقاف الإسلامیة»، دولت اشغالگر اسرائیل از ابتدای سال 1947 که بر بخشی از مناطق فلسطینی تسلط یافت، تاکنون چیزی بالغ بر 1600000 دُونُم (هر دونم تقریبا هزار متر) از املاک وقفی مسلمانان در مناطق اشغالی را به ناحق تصرف نموده و در این میان 1200 مسجد را منهدم کرده و 50 مسجد را به کنیسه تبدیل نموده است.[1]

از سویی دیگر شاهد رفتاری مشابه از ناحیه‌ی گروه‌های تکفیری همانند داعش در مناطق تحت کنترلشان می‌باشیم. به گونه‌ای که طبق برخی اخبار، فقط تعداد مساجدی که در عراق و سوریه به دست گروه داعش مورد تخریب قرار گرفته، حدود 210 مسجد می‌باشد.[2]

مطلب تأسف انگیزتر آنکه برخی دولت‌های به اصطلاح مسلمانِ منطقه نیز همین رفتار و خط مشی را از خود نشان می‌دهند. دولت بحرین در جریان سرکوب انقلاب مردمِ خود، بارها به تخریب مساجد و اماکن مقدس دینی دست زده است. به گفته‌ی شیخ فاضل الزاکی رئیس کمیته قانونی در شورای علمای بحرین، از ابتدای سرکوب قیام مردم در بحرین، بیش از 40 مسجد در این کشورِ کوچک به دست نیروهای حکومتی تخریب شده است.[3]

در حملات هوایی عربستان سعودی به یمن نیز بیش از 200 مسجد مورد انهدام و تخریب قرار گرفته‌اند که این آمار هنوز در حال افزایش است.[4]

اکنون این سؤال به ذهن می‌رسد که علت این حجم از جنایات بر ضد مساجد که اماکنی مقدس برای عبادت و مرکز بندگی خداوند متعال می‌باشند، از برای چیست و عاملان این جنایات چه توجیهی برای چنین جسارتی از خود ارائه می‌کنند.

اقناع اندیشه

دفتر رصد فتواهای تکفیری دارالإفتاء مصر، چندی پیش گزارشی از حملات گروه‌های تکفیری و تروریستی به مساجد در کشورهای اسلامی داده و تأکید کرد:

«گروه داعش به بهانه‌های مختلف سعی در فریب پیروان خود و شرعی جلوه دادن اقدامات خویش دارد تا آنان را به بهانه نِیل به شهادت، به کشتار دیگر مسلمانان وادار کند. این گروه تکفیری گاهی شیعه بودن نمازگزاران موجود در مسجد را بهانه حملات تروریستی خود قرار می‌دهد و در برخی از اوقات وجود ضریح را در آن مسجد دستمایه اقدامات تروریستی خود می‌کند و مدعی می‌شود که نماز گزاردن در چنین اماکنی حرام است. در مواردی دیگر باستانی بودنِ آن مکان را که باعث شده گردشگران غیر مسلمان نیز وارد آنجا شوند، دلیل حملات تروریستی خود اعلام می‌کند و هر روز نیز بر این بهانه‌های واهی خود برای تخریب مساجد مسلمانان می‌افزاید.»[5]

اما علت واقعی تخریب مساجد از سوی جریان‌های انحرافی و وابسته به غرب و صهیونیست‌ها در این روزگار چیز دیگریست. برای درک درست این مطلب لازم است تا با گوشه‌ای از کارکردهای مساجد در صدر اسلام و در شکل‌گیری انقلاب اسلامی در کشورمان بیشتر آشنا شویم.

       1.کارکرد آموزشی و بصیرت‌افزایی:

واژه بصیرت در لغت به معنای دانایی، بینایی دل، هوشیاری و زیرکی به کار می‌رود[6] و در اصطلاح به معنای بصیرت دینی که همان ژرف‌نگری، روشن بینی و شناخت درست و عمیق و به موقع از آموزه‌های دینیست، می‌باشد.

مساجد همواره به عنوان کانونی برای بالا بردن فهم مردم از آموزه‌های دینی و چاره‌گشایی در فتنه‌ها و معضلات فرهنگی و اجتماعی، نقش بی‌نظیری را در شناخت هرچه بهتر مسلمانان نسبت به دین و آیین اسلام ایفا کرده‌اند.

سنت رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و امیرالمؤمنین (علیه السلام) نیز بر همین بوده است که در مساجد به صورت دائم و منظم، به ایراد خطبه‌هایی برای توضیح دقیق و تبیین دستورات دینی بپردازند تا مؤمنین با نگاهی سطحی به احکام و اعتقادات اسلامی ننگرند.

در حدیثی شریف از امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) نیز به این مطلب اشاره شده است. ایشان می‌فرمایند:

«مَنِ اخْتَلَفَ إِلَى الْمَسَاجِدِ أَصَابَ‏ إِحْدَى‏ الثَّمَانِ‏ ... عِلْماً مُسْتَطْرَفاً ... أَوْ یَسْمَعُ کَلِمَةً تَدُلُّهُ عَلَى هُدًى.»[7]

«هر کس به مسجد رفت و آمد داشته باشد، به یکی از هشت چیز دست می‌یابد ... (از جمله آن چیزها) دانشی جدید و مفید ... و یا کلامی را می‌شنود که او را به راه صحیح هدایت می‌نماید.»

بنابراین گروه‌های تکفیری که بیش از هر چیز بر امواج جهل و سطحی‌نگریِ دینی سوار شده‌اند، برای پایین نگه داشتن سطح بینش مردم از اسلام و در نتیجه حفظ پایه‌های قدرت خود، به بهانه‌های واهی دست به تخریب مساجد می‌زنند تا این پایگاه بصیرت افزایی را از مردم مسلمان سلب نمایند.

2.کارکرد سیاسی – نظامی:

اگر به تاریخ بنای نخستین مسجد توسط نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) نگاهی داشته باشیم، در خواهیم یافت که بنای این مسجد در مقطعی از زمان رسالت آن حضرت شکل گرفت که ایشان در حال مبارزه بر علیه مشرکان بوده و در راستای تداوم این مبارزه‌ی الهی و در بدو ورود به مدینه، به بنای مکانی مقدس، جهت استمرار بخشیدن به مبارزه با مشرکان اقدام نمودند. بنابراین ساختار و شالوده مسجد در دوران مبارزاتی پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) شکل گرفته و به مرکزی برای قیام و جهاد علیه کفار تبدیل شده بود.

تاریخ مسلمانان نیز گواهی روشن بر این موضوع می‌باشد و با نگاهی به حوادث و رویدادهای مهم تاریخیِ مسلمانان می‌توان به وضوح، درستی این مطلب را مشاهده نمود. در تاریخ ایران و سایر کشورهای اسلامی نیز نمونه‌های زیادی از این نوع وجود دارد که مساجد دارای چنین نقش آفرینی‌هایی بوده‌اند.

به عنوان نمونه، مبارزات امام علی (علیه السلام) با پیمان شکنان (ناکثین)، ستم پیشگان (قاسطین) و آشوب طلبان (مارقین) از درون مسجد کوفه آغاز شده و آن امام بزرگوار نیز نهایتاً در همین مسجد به شهادت رسیدند.

مبارزات انقلابی حضرت زینب (سلام الله علیها) و خطبه وی در مسجد کوفه و نیز خطبه امام سجاد (علیه السلام) در رویارویی با یزید در مسجد بود که تکمیل کننده قیام عاشورا گردید.

قیام سربداران در قرن هشتم هجری، نهضت مشروطه ایران، قیام مردم در مسجد گوهرشاد علیه حجاب زداییِ رضاخان، سخنرانی امام خمینی (رحمة الله علیه) در مسجد أعظم قم و مبارزات علما و رهبران دینی از مساجدی همچون: مسجد هدایت، مسجد ابوذر، مسجد قبا و غیره، بیانگر گوشه‌ای از کارکرد سیاسی و نظامی مساجد است.

امام خمینی بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران نیز که مردم را علیه حکومت ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران برانگیختند، توده‌های میلیونی را به واسطه حضور مردم در مساجد گردآوری نمود. ایشان مکرر در بیاناتشان به این امر اذعان داشتند؛ چنان چه فرمودند: «مسجد مرکز تبلیغ است، در صدر اسلام از همین مسجدها جِیش‌ها، ارتش‌ها راه می‌افتاده، مرکز تبلیغ احکام سیاسی- اسلامی بوده. هر وقت یک گرفتاری را طرح می‌کردند، صدا می‌کردند: «الصلوة مع الجماعة»، اجتماع می‌کردند. این گرفتاری را طرح می‌کردند، صحبت‌ها را می‌کردند. مسجد مرکز اجتماع سیاسی است. اجتماعات خود را هر چه بیشتر در مساجد و محافل و فضاهای باز عمومی برپا نمایید.»[8]

با نگاهی موشکافانه و دقیق به دوران سه دهه از انقلاب شکوهمند اسلامی و به خصوص در دوران پایداری و دفاع مقدس در طول هشت سال جنگ تحمیلی، در خواهیم یافت که مسجد همواره در رأس این هرم دفاعی قرار داشته است و پس از آن نیز در برابر هجمه فرهنگی غرب که به شکل‌ها و انحاء مختلفی انجام می‌گیرد، نقش مسجد به عنوان مرکز فرماندهی در قرارگاه دینی و فرهنگی قابل انکار نیست، چرا که حقیقتاً مسجد در عرصه‌های مختلف دفاع و صیانت از اسلام ناب محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم) و فرهنگ و اعتقادات دینی مردمان این مرز و بوم، جایگاهی بسیار رفیع و بی‌بدیل داشته است.

در سال‌های اخیر و در جریان بیداری اسلامی در کشورهای مسلمان، مسجد به عنوان مرکز و تریبون تبلیغات سیاسی حرکت‌های انقلابی بوده است. مثلاً در کشور مصر پس از کشته شدن حسن البنّاء، رهبر و مرشد عام اخوان، در نتیجه سختگیری‌های زیاد و سنگ اندازی‌های حکومت مرکزی مصر، مرکز اجتماع اخوان المسلمین جایی جز مسجد نبود. یکی از این مساجد، مسجد جامع قاهره بود که اخوان قاهره، برای برپایی نماز جمعه در آنجا گرد می‌آمدند. آنها از امکانات مسجد برای تبلیغات و اشاعه افکار خود استفاده می‌کردند.

با نگاهی به این گونه کارکردهای روشنگرانه و مرکزیت سیاسی در مساجد است که غربیان و حکومت‌های مستبد منطقه امروزه متوجه شده‌اند که مسجد به عنوان مرکزی حرکت آفرین و هدایتگرِ جنبش‌های آزادی‌خواهی و عدالت طلبی و نیز چشمه جوشان استکبار ستیزی، مانعی جدی در سر راه آنها و منافع نامشروعشان بوده و از همین رو، دست به تخریب و یا تبدیل مساجد می‌زنند.

اقدامات حکومت آل سعود در تخریب بسیاری از مساجد قدیمی و باستانی به بهانه طرح‌های توسعه و بازسازی نیز در سایه‌ی همین مطالب روشن می‌شود و به خوبی درمی‌یابیم که چرا گروه داعش، تنها مسجدِ روستای «شیخ هلال» در ریف شمالی حلب را به بهانه قرار گرفتن قبر فردی به نام شیخ هلال در آن با خاک یکسان کرده و مردمی که از این مسجد برای نماز و حفظ قرآن استفاده می‌کردند را آواره می‌نماید، اما تمامی آثار باستانی مربوط به یهودیان در شهر تاریخی پالمیراس از گزند آنها در امان می‌ماند.

همچنین سخنان مسئولین رژیم صهیونیستی را بهتر می‌فهمیم که می‌گویند: «با وجود پیشروی‌های داعش در سوریه و عراق، این گروه تروریستی تهدیدی نظامی برای اسرائیل محسوب نمی‌شود.» و حتی وزیر جنگ رژیم صهیونیستی اعلام می‌کند: «داعش نه تنها خطری برای ما محسوب نمی‌شود، بلکه از مرزهای ما محافظت می‌کند.»[9]

آری! نتیجه‌ی دوری از معارف و فرهنگ ناب اهل‌بیت عترت (علیهم السلام) همین است که عده‌ای به اسم اسلام، عملاً تبدیل به هم پیمان و حامی رژیم منحوس صهیونیستی شده و با سایر مسلمانان اعلام جنگ نموده و اقدام به تخریب مساجد کرده و در فتواهای خود اعلام کنند که کعبه‌ی شریف نیز به عنوان نمادی از شرک باید ویران شود!

رفتارسازی

امروزه در داخل کشور ما اگرچه به حمد الهی و به برکت استقرار حکومت مقتدر اسلامی در سایه ولایت فقیه، از حضور مستقیم عناصر داعش و یا صهیونیست‌های جنایتکار خبری نیست، اما همان اهداف و همان مبارزه با اسلام و مسجد، در قالبی دیگر از سوی مستکبرین عالم در داخل کشور ما نیز دنبال می‌شود.

خداوند متعال نیز در قرآن به این امر اشاره می‌کند که هر زمان دشمنان اسلام توان مقابله‌ی نظامیِ مستقیم با جبهه حق را نداشته باشند، سعی می‌کنند تا با فریب و فتنه‌گری و القای شبهات و ایجاد فساد در جامعه‌ی اسلامی، مسلمانان را از مسیر حق دور کرده و در نهایت شکست دهند. خداوند متعال در سوره توبه می‌فرماید:

«یُریدُونَ أَنْ یُطْفِؤُا نُورَ اللَّهِ بِأَفْواهِهِمْ وَ یَأْبَى اللَّهُ إِلاَّ أَنْ یُتِمَّ نُورَهُ وَ لَوْ کَرِهَ الْکافِرُونَ؛[10]

آنها مى‏خواهند نور خدا را با دهان خود خاموش کنند ولى خدا جز این نمى‏خواهد که نور خود را کامل کند، هر چند کافران ناخشنود باشند.»

پس از مقاومت جانانه‌ی ملت ایران در جنگ تحمیلی و ناامید شدن دشمنان از شکست نظامی مردم مسلمانِ ایران، جنگ و هجوم فرهنگی به اعتقادات و اخلاق و سبک زندگی مردم ایران و خصوصاً جوانان مؤمن آغاز شد تا بلکه از این طریق بتوانند مساجد را به حالت نیمه تعطیل درآورده و نور ایمان را در قلب مردم کم‌سو نمایند.

در اینجاست که ما نیز موظفیم تا با تمام تلاش خود در این دفاع مقدسِ فرهنگی حضور همه جانبه پیدا کرده و از مرزهای اعتقادی و اخلاقی جامعه‌ی مسلمان ایران حفاظت کنیم.

گرچه در اینجا مجال نیست تا به طور مفصل از شیوه‌های مقابله با تهاجم فرهنگی صحبت کنیم، اما می‌توان به اختصار گفت که وظیفه‌ی تک تک پدران و مادران مؤمن است تا با هزینه کردن وقت و سرمایه‌ی خود، فرزندان خویش را نسبت به شبهات و انحرافاتی که دشمنان سعی در رواج آنها در جامعه دارند، هوشیار نموده و آنها را نسبت به این گونه خطرات واکسینه کنند.

اگرچه جنگ فرهنگی به مراتب پیچیده‌تر و سخت‌تر از جنگ نظامی‌ می‌باشد، اما رمز پیروزی در این جنگ نیز همان عاملی‌ است که ما را در جنگ نظامی پیروز کرد. یعنی پیش از هر چیز نیاز به تقوا و خودسازی درباره‌ی خود و سپس پشتکار و تلاش در راه حفظ ارزش‌های اسلامی در جامعه داریم و تنها از طریق توکل بر خداوند متعال و توسل به اهل بیت عصمت (علیهم السلام) می‌توانیم به این فتح و پیروزی عظیم دست یابیم. ان­شاءالله.