مسجد، کودک و هفت سین فاطمی
۱۳۹۴/۰۱/۱۵

شروع سال جدید به همراه جذّابیت­ها و دگرگونی­های حاصل از آن، همچون تعطیلات، تجدید شدن طبیعت، هوای بهاری، خرید عید و صله ارحام، به کودکان شور و نشاط ویژه­ای می‏بخشد. این ایّام، فرصتی مناسب برای دعوت و جذب کودکان به مسجد و مسایل معنوی است.

شروع سال جدید به همراه جذّابیت­ها و دگرگونی­های حاصل از آن، همچون تعطیلات، تجدید شدن طبیعت، هوای بهاری، خرید عید و صله ارحام، به کودکان شور و نشاط ویژه­ای می‏بخشد. این ایّام، فرصتی مناسب برای دعوت و جذب کودکان به مسجد و مسایل معنوی است.

   در قدیم مرسوم بود که مردم در زمان تحویل سال، به مسجد محلّه یا روستای خود رفته و در آنجا جمع شده و لحظه تحویل سال را با دعا و مناجات سپری می‏کردند. امروزه هم بسیاری از مردم علاقمند هستند که لحظه تحویل سال را در مکانی مقدس و فضایی معنوی باشند، به همین دلیل یکی از پرازدحام­ترین روزهای حرم اهل بیت (علیهم السلام) به ویژه حرم امام رضا (علیه السلام) و حرم حضرت معصومه (سلام الله علیها) در روز تحویل سال جدید است. در شهر تهران هم دیده می‏شود که برخی از محلّه­ها مردم در مساجد جمع شده و دعای تحویل سال را در این مکان مقدس قرائت کرده و اگر در سال گذشته عزیزی را از دست داده باشند، اموات را یاد کرده و به بازماندگان او تسلیت گفته و قرائت فاتحه­ای می‏کنند.

   بنابراین یکی از بهترین فرصت‏ها برای محوری شدن جایگاه مساجد در جامعه، آن هم در یکی از سنّتی­ترین مناسبت‏ها و اعیاد در کشور ما، زمان تحویل سال نو می‏باشد، که خواندن دعای هنگام تحویل سال و دعاهای دیگر، حال و هوای معنوی عجیبی را به حاضران خواهد بخشید.

   همه ما به خوبی می‏دانیم که برخی سنّت‏های ایرانی، همواره مورد استقبال مردم بوده و به شدّت از طریق رسانه­ها و صدا و سیما تبلیغ و بزرگ داشته می­شود، بنابراین نمی­توان چنین ایّامی را از آداب و رسوم عامّه  مردم جدا کرد. ضمن اینکه تا زمانی که این آداب و رسوم، آسیب خاصّی به روابط دینی افراد نزند، اجرا و پرداختن به آن­ها مشکلی نخواهد داشت، بنابراین مقابله با برخی از این رسومات کهن، ممکن است دیدگاه مردم را نسبت به دین و دین داری مسئله­دار و گاه منفی سازد.

   از این رو توصیه می‏شود به جای مقابله با این سنّت‏های کهن و باستانی، به آنها رنگ و بوی دینی زده و از آنها در راستای اهداف دینی بهره­مند شویم. بنابریان این امر نیاز به پذیرش آن سنّت­ها دارد، تا اینگونه بتوان امور درست و نادرست این رسوم را از هم تفکیک کرد.

به طور مثال یکی از محسّنات سنّت عید نوروز، صله ارحام و دیدارهای خانوادگی در این ایّام است، که این امر همواره مورد تأکید دین اسلام بوده است،که این روزها سبب می‏شود حتّی برخی کینه­های کهنه بر طرف شده و دل­ها دوباره به یکدیگر نزدیک شود. بنابراین در این ایّام می­توان از ثواب صله رحم و نزدیکی قلوب، گذشت و دوری از کینه­ورزی سخن راند.

   از سوی دیگر، می‏توان با برنامه­ریزی و اطلاع رسانی مناسب، مراسم تحویل سال را با شکوه تمام در فضای هر مسجد برگزار کرده و مردم را در مسجد در کنار یکدیگر جمع کرد. این عملکرد خود منشأ آثار و برکات فراوانی خواهد شد، شناخت و تفکیک سنّت‏های غلط و درست، همچنین چگونگی برگزاری مراسمات سنّتی در ایام نوروز و حفظ حرمت ایّام فاطمیه از آن جمله است.

   در حقیقت مسجد می‏تواند با برگزاری مراسمی ویژه کودکان در رابطه با عید نوروز، آنها را با رسومات خوب و مورد پسند دین اسلام، که در عید نوروز نیز تحقّق می­یابد، آشنا سازند. چراکه «مسجد» از بهترین مکان­هایی که در این حوزه می‏تواند به روشنگری و آگاهی­دهی ایشان بپردازد. بنابراین شایسته است تا کودکان و نوجوانان این مسائل را از زبان امام جماعت و در مسجد و از مبلّغان دین اسلام بیاموزند، تا اینکه در محیط‏های مجازی، این سنّت را همراه با جملات استناد داده شده به کورورش و دیگران بشناسند، زیرا در این میان ممکن است فرهنگ زرتشتی نیز تبلیغ ‏گردد.

از سوی دیگر، تداخل ایّام فاطمیّه با ایّام نوروز به عنوان «عید باستانی و رسومات باستانی» گاهاً باعث غفلت از این روزها و مناسبات فاطمی در بین برخی از مردم خواهد بود. متأسفانه موج باستان­گرایی و زرتشتی­گری در کشور ایران، به ویژه در فضاهای مجازی و اندروید رو به گسترش است، بنابراین باید مراقب بود که از این مناسبت­ها سوء استفاده نشده و تبیین صحیحی از  نوروز در مساجد انجام گیرد، آنچنانکه این ایّام با مناسک دین اسلام گره بخورد.

   سفره هفت سین که جزئی از رسومات ایرانیان است و هر ساله این سنّت به زیباترین صورت ممکن در بین ایشان اجرا می­شود، بعد از ورود اسلام به ایران کمی رنگ و بوی دینی به خود گرفته و با اضافه شدن قرآن کریم به سفره هفت سین و خواندن آیاتی از آن کتاب مقدس در زمان تحویل سال، لحظاتی پر از معنویت را برای مسلمانان به ارمغان خواهد داشت.

   سفره هفت سین و تزئین آن برای کودکان و نوجوانان، از اهمیّت و جاذبه­ی بسیاری برخوردار است، به گونه­ای که ایشان دوست دارند در چیدمان این سفره پر برکت سهمی داشته باشند. در واقع این یک فضای رقابتی برای به نمایش گذاشتن خلاقیّت و هنر ایشان می‏باشد. شاید بهترین بهره­مندی از این فرصت، این باشد که فضایی را برای کودکانمان فراهم کنیم تا سفره هفت سین خود را در مسجد و در منظر مسجدی‏ها به نمایش بگذارند، آنهم با موضوع « هفت سین فاطمی». این کار محاسن تربیتی، اجتماعی بسیاری دارد که در زیل به برخی از این موارد پرداخته می­شود.

برپایی هفت سین فاطمی در مسجد:

·        متمرکز شدن خلاقیت و فکر کودکان در روزهای پایانی سال به برپایی این سفره و انجام فعالیتی مفید.

·        شناخت هرچه بهتر و بیشتر کودکان نسبت به جنبه­های خوب و سالم سنّت­های گذشته

·        حضور پر شور کودکان در مسجد و گذراندن پایان سال در مسجد

·        همکاری و مشارکت والدین با کودکان و انجام یک کار جمعی و خانوادگی

·        حضور والدین به همراه فرزندان در کنار سفره بزرگ هفت سین فاطمی کودکان هنگام تحویل سال و شروع سالی جدید با حضور در مسجد

·        گره زدن عید امسال با ایّام فاطمیه و شهادت بی بی دو عالم حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها

·        بهره­مندی از مباحث دینی و معنوی در سنّت­های عمومی

·        روح معنوی بخشیدن به سفره هفت سین

·        برگزاری نمایشگاهی از فعالیت کودکان در طول تعطیلات نوروز

·        ارتباط کودکان با مسجد در ایّام تعطیلات نوروز

·        ایجاد فرصتی مناسب برای خلق جذّابیت­های دیگر مسجد برای کودکان

·        پیدا کردن دوست و رفیق مناسب در مسجد