شروع سال جدید به همراه جذّابیتها و دگرگونیهای حاصل از آن، همچون تعطیلات، تجدید شدن طبیعت، هوای بهاری، خرید عید و صله ارحام، به کودکان شور و نشاط ویژهای میبخشد. این ایّام، فرصتی مناسب برای دعوت و جذب کودکان به مسجد و مسایل معنوی است.
شروع سال جدید به همراه جذّابیتها و دگرگونیهای حاصل از آن، همچون تعطیلات، تجدید شدن طبیعت، هوای بهاری، خرید عید و صله ارحام، به کودکان شور و نشاط ویژهای میبخشد. این ایّام، فرصتی مناسب برای دعوت و جذب کودکان به مسجد و مسایل معنوی است.
در قدیم مرسوم بود که مردم در زمان تحویل سال، به مسجد محلّه یا روستای خود رفته و در آنجا جمع شده و لحظه تحویل سال را با دعا و مناجات سپری میکردند. امروزه هم بسیاری از مردم علاقمند هستند که لحظه تحویل سال را در مکانی مقدس و فضایی معنوی باشند، به همین دلیل یکی از پرازدحامترین روزهای حرم اهل بیت (علیهم السلام) به ویژه حرم امام رضا (علیه السلام) و حرم حضرت معصومه (سلام الله علیها) در روز تحویل سال جدید است. در شهر تهران هم دیده میشود که برخی از محلّهها مردم در مساجد جمع شده و دعای تحویل سال را در این مکان مقدس قرائت کرده و اگر در سال گذشته عزیزی را از دست داده باشند، اموات را یاد کرده و به بازماندگان او تسلیت گفته و قرائت فاتحهای میکنند.
بنابراین یکی از بهترین فرصتها برای محوری شدن جایگاه مساجد در جامعه، آن هم در یکی از سنّتیترین مناسبتها و اعیاد در کشور ما، زمان تحویل سال نو میباشد، که خواندن دعای هنگام تحویل سال و دعاهای دیگر، حال و هوای معنوی عجیبی را به حاضران خواهد بخشید.
همه ما به خوبی میدانیم که برخی سنّتهای ایرانی، همواره مورد استقبال مردم بوده و به شدّت از طریق رسانهها و صدا و سیما تبلیغ و بزرگ داشته میشود، بنابراین نمیتوان چنین ایّامی را از آداب و رسوم عامّه مردم جدا کرد. ضمن اینکه تا زمانی که این آداب و رسوم، آسیب خاصّی به روابط دینی افراد نزند، اجرا و پرداختن به آنها مشکلی نخواهد داشت، بنابراین مقابله با برخی از این رسومات کهن، ممکن است دیدگاه مردم را نسبت به دین و دین داری مسئلهدار و گاه منفی سازد.
از این رو توصیه میشود به جای مقابله با این سنّتهای کهن و باستانی، به آنها رنگ و بوی دینی زده و از آنها در راستای اهداف دینی بهرهمند شویم. بنابریان این امر نیاز به پذیرش آن سنّتها دارد، تا اینگونه بتوان امور درست و نادرست این رسوم را از هم تفکیک کرد.
به طور مثال یکی از محسّنات سنّت عید نوروز، صله ارحام و دیدارهای خانوادگی در این ایّام است، که این امر همواره مورد تأکید دین اسلام بوده است،که این روزها سبب میشود حتّی برخی کینههای کهنه بر طرف شده و دلها دوباره به یکدیگر نزدیک شود. بنابراین در این ایّام میتوان از ثواب صله رحم و نزدیکی قلوب، گذشت و دوری از کینهورزی سخن راند.
از سوی دیگر، میتوان با برنامهریزی و اطلاع رسانی مناسب، مراسم تحویل سال را با شکوه تمام در فضای هر مسجد برگزار کرده و مردم را در مسجد در کنار یکدیگر جمع کرد. این عملکرد خود منشأ آثار و برکات فراوانی خواهد شد، شناخت و تفکیک سنّتهای غلط و درست، همچنین چگونگی برگزاری مراسمات سنّتی در ایام نوروز و حفظ حرمت ایّام فاطمیه از آن جمله است.
در حقیقت مسجد میتواند با برگزاری مراسمی ویژه کودکان در رابطه با عید نوروز، آنها را با رسومات خوب و مورد پسند دین اسلام، که در عید نوروز نیز تحقّق مییابد، آشنا سازند. چراکه «مسجد» از بهترین مکانهایی که در این حوزه میتواند به روشنگری و آگاهیدهی ایشان بپردازد. بنابراین شایسته است تا کودکان و نوجوانان این مسائل را از زبان امام جماعت و در مسجد و از مبلّغان دین اسلام بیاموزند، تا اینکه در محیطهای مجازی، این سنّت را همراه با جملات استناد داده شده به کورورش و دیگران بشناسند، زیرا در این میان ممکن است فرهنگ زرتشتی نیز تبلیغ گردد.
از سوی دیگر، تداخل ایّام فاطمیّه با ایّام نوروز به عنوان «عید باستانی و رسومات باستانی» گاهاً باعث غفلت از این روزها و مناسبات فاطمی در بین برخی از مردم خواهد بود. متأسفانه موج باستانگرایی و زرتشتیگری در کشور ایران، به ویژه در فضاهای مجازی و اندروید رو به گسترش است، بنابراین باید مراقب بود که از این مناسبتها سوء استفاده نشده و تبیین صحیحی از نوروز در مساجد انجام گیرد، آنچنانکه این ایّام با مناسک دین اسلام گره بخورد.
سفره هفت سین که جزئی از رسومات ایرانیان است و هر ساله این سنّت به زیباترین صورت ممکن در بین ایشان اجرا میشود، بعد از ورود اسلام به ایران کمی رنگ و بوی دینی به خود گرفته و با اضافه شدن قرآن کریم به سفره هفت سین و خواندن آیاتی از آن کتاب مقدس در زمان تحویل سال، لحظاتی پر از معنویت را برای مسلمانان به ارمغان خواهد داشت.
سفره هفت سین و تزئین آن برای کودکان و نوجوانان، از اهمیّت و جاذبهی بسیاری برخوردار است، به گونهای که ایشان دوست دارند در چیدمان این سفره پر برکت سهمی داشته باشند. در واقع این یک فضای رقابتی برای به نمایش گذاشتن خلاقیّت و هنر ایشان میباشد. شاید بهترین بهرهمندی از این فرصت، این باشد که فضایی را برای کودکانمان فراهم کنیم تا سفره هفت سین خود را در مسجد و در منظر مسجدیها به نمایش بگذارند، آنهم با موضوع « هفت سین فاطمی». این کار محاسن تربیتی، اجتماعی بسیاری دارد که در زیل به برخی از این موارد پرداخته میشود.
برپایی هفت سین فاطمی در مسجد:
· متمرکز شدن خلاقیت و فکر کودکان در روزهای پایانی سال به برپایی این سفره و انجام فعالیتی مفید.
· شناخت هرچه بهتر و بیشتر کودکان نسبت به جنبههای خوب و سالم سنّتهای گذشته
· حضور پر شور کودکان در مسجد و گذراندن پایان سال در مسجد
· همکاری و مشارکت والدین با کودکان و انجام یک کار جمعی و خانوادگی
· حضور والدین به همراه فرزندان در کنار سفره بزرگ هفت سین فاطمی کودکان هنگام تحویل سال و شروع سالی جدید با حضور در مسجد
· گره زدن عید امسال با ایّام فاطمیه و شهادت بی بی دو عالم حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها
· بهرهمندی از مباحث دینی و معنوی در سنّتهای عمومی
· روح معنوی بخشیدن به سفره هفت سین
· برگزاری نمایشگاهی از فعالیت کودکان در طول تعطیلات نوروز
· ارتباط کودکان با مسجد در ایّام تعطیلات نوروز
· ایجاد فرصتی مناسب برای خلق جذّابیتهای دیگر مسجد برای کودکان
· پیدا کردن دوست و رفیق مناسب در مسجد