کودک مسجدی، زینت خانواده و جامعه 2
۱۳۹۴/۰۱/۱۵

« یَا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ کُلُوا و اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ؛ ای فرزندان آدم! زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد، با خود بردارید! و (از نعمتهای الهی) بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمی‌دارد!»(اعراف/31)

« یَا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ کُلُوا و اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ؛ ای فرزندان آدم! زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد، با خود بردارید! و (از نعمتهای الهی) بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمی‌دارد!»(اعراف/31)

شاید بتوان گفت آنچه با خطاب به بنی آدم، بیان می­شود، مربوط به همه ادیان و از مشترکات است. در این رابطه قرآن مال و فرزند را «زینت» خوانده است، بنابراین تأکید آیه مبارکه بر این است که مال و فرزندان خود را در هنگام رفتن به مسجد همراه داشته باشید؛ تا اینکه با مال، به حلّ مشکلات اقتصادی مسلمین بپردازید و با حضور فرزندان در مساجد، مشکلات تربیتی نسل آینده حل شود .»

 

·        تعلیم و تربیت در سایه تشویق

  ما می‌توانیم همانند کانون قلم چی، آینده سازان، مبتکران و ... ، در جهت تشویق کودکان و نوجوانان خلاقیت ایجاد کنیم. همیشه کانون‌های علمی، از شایستگان علمی خود، در طرح­ها و بنرهای بزرگی تقدیر می‌کنند و آن‌ها را در معرض دید دیگران قرار می‌دهند؛  این تشویق، دیگر خانواده­ها را مجاب خواهد کرد تا آن‌ها هم فرزندان خود را با این نهادها پیوند دهند؛ ما می‌توانیم از این شیوه در تشویق فرزندان خود در مسجد، در قالب المپیاد مسجدی استفاده کنیم.

   چرا ما نباید فرزند مسجد را، که در حفظ قرآن، قرائت قرآن، اخلاق، ادب و ...، ممتاز  می‌باشد، در قالب طرحی و حتّی با یادبود در بنری بزرگ به نیکی یاد کنیم؟ چه ایرادی دارد که از او به عنوان شاگرد اوّل اخلاق و ادب و خدمت به خلق در مسجد و خانواده و مدرسه تجلیل کنیم، تا فرزندان و خانواده‌های دیگر را به این سمت و سو جذب کنیم؟ ما به راحتی از فرزندان محلّه، که همواره در مسجد حضور دارند و جزء ممتازین و بهترین نمونه­ها و الگویی برای دیگران می­‌باشند، حتّی ممتاز درسی، می­توانیم در مسجد محلّه و منطقه به نیکی یاد کنیم، تا نیروهای مسجدی خوبی جذب و برای آینده­ای روشن تربیت کنیم.

 

·        کانون قلم چی مسجد:

  قلم چی نامی آشناست، با دیدن این نام، فرزندان محلّه، مشتری مسجد خواهند شد، بدین ترتیب اگر حلقه­ها و کلاسهای تقویتی اخلاق و قرآن و علم و معرفت را برگزار کرده و این فرزندان را در قالب المپیاد مسجدی رشد ‌دهیم و از آنها امتحانی گرفته و در مسابقه سبقت در المپیاد مسجد، تمام دروس ضروری برای زندگی را به آنها آموخته و به شایستگان المپیاد، جوایزی داده شود، انگیزه­ی بسیار خوبی برای رقابتی مثبت در ایشان ایجاد خواهد شد که نتایج بسیار مطلوبی در رشد و تعالی ایشان خواهد داشت.

 

مسجد خانه دوم است، نه مدرسه

امام صادق علیه السلام فرموده­اند: « مِنْ سَعَادَةِ الرَّجُلِ، الْوَلَدُ الصَّالِحُ؛ از سعادت مرد این است که فرزند صالح داشته باشد .»

   والدین همواره در تلاشند تا فرزندان ایشان به درستی تربیت شوند و هیچ­­گونه کم وکاستی در اندیشه و رشد و تعالی آن‌ها وجود نداشته باشد. فرزند صالح، نمود و شناسنامه هر خانواده­ای است. چه بسیار خانواده­هایی که به داشتن فرزندان صالح، افتخار می­کنند. حقیقتاً با وضعیت امروز جامعه، بیشتر خانواده­ها به دنبال مکان­هایی هستند که با اعتماد کامل، فرزندنشان را به آنجا بسپارند.

   بر این اساس،گرایش و اقبال خانواده­ها برای سپردن کودکان به مسجد، امری تعجّب آور نیست. برنامه و شعار انسان­سازی مسجد، در سایه بی­توجّهی سایر نهاد­ها به مقوله تربیت، توانسته است خانواده­ها را مجاب کند که به زیبایی­های اخلاقی و ارزشی آراسته شدن، صرفاً با تربیت مسجدی قابل تحقّق است. البته در سایه حضور کودک در مسجد وکسب فضایل اخلاقی در مسجد، خواهد بود که کودک زینت و افتخار خانواده خواهد شد.

  اگر می­خواهیم فرزند مسجدی تربیت کنیم، می‌توانیم مدرسه را به مسجد بیاوریم و یا مسجد را به مدرسه ببریم! قرار نیست ما (مبلّغین) به کل دانش­آموزان مدارس بگوییم بیایند و با ما روبه رو شوند و برای تک تک آن‌ها حرف بزنیم؛ ما از طریق آیه­ی « انا اعطیناک الکوثر»، کلّ ایران و فرزندان ایران را مسجدی می‌کنیم و زینت جامعه قرار می‌دهیم. کوثر یعنی کثرت، کثرت نیازمند عناصر بسیاری است. اگر مسئولین مسجد، با مدارس محلّه و منطقه در ارتباط باشند، با همکاری یکدیگر می­توانند همایشی را با حضور معلّمان برگزار کنند و در این همایش، شیوه­های تربیت فرزند مسجدی را به دبیران تعلیم دهند؛ تا آنان فرزندان را به سبک مسجدی تربیت کنند. معلّمان نقشی اساسی در تربیت فرزند، به عنوان زینت جامعه می­توانند داشته باشند، زیرا بخش عمده­ای از تربیت نیروی جامعه، در مدرسه شکل می­گیرد. بنابراین می توانیم در حضور معلّمان، از ممتازین مدارس و خانواده­ها، تجلیل کنیم و از آنها به نیکی یاد کنیم تا همه به تربیت فرزند مسجدی ترغیب شوند.

  همه این­ها به این خاطر صورت می‌گیرد که کودکان و نوجوانان، احساس شخصیت کنند، هنگامی که  فرزند مسجدی متوجّه این مسئله شد که شخصیت او دارای ارزش است و به او بها داده می­شود، میل و اشتیاق به  پاک بودن و قابل احترام بودن در او همیشه جریان خواهد یافت؛ چنین فرزندی، به مرور زمان و با رسیدن به سنّ تکلیف و بلوغ، ارزش خود را بیشتر درک خواهد کرد؛ زیرا بهترین شیوه تربیت اخلاقی فرزندان، روش تکریم شخصیت، با تقویت احساس احترام در خود، کسب عزّت نفس و حفظ جایگاه شخصیتی خویش است. کودک این احترام را به راحتی می­تواند در مسجد به دست بیاورد.

   او خود را متعلّق به مسجد و تربیت در مسجد خواهد دانست و همواره سعی خواهد کرد که این زینت و مایه افتخار بودن را به جامعه هم سرایت دهد. وقتی او بزرگ‌تر شود، جامعه برای او ارزشمند خواهد شد و دیگر  دغدغه­اش تنها محدود به خانواده و مسجد نخواهد بود. بنابراین فرزند مسجد، همواره سعی خواهد کرد که در جامعه مفید بوده، تا به عنوان زینت شناخته شود.

  این زینت شناخته شدن، می­تواند در سایه­سار تعالیم مسجد محقّق شود؛ چرا که مسجد خانه خداوند است و قطعاً خدواند در تربیت چنین فرزندی، نظر لطف و رحمتی داشته است و او را بیشتر دوست خواهد داشت و به او کمک خواهد کرد که خود را وقف جامعه و دین اسلامی کند؛ در واقع او مصداق بارز سخن امام صادق علیه­السلام خواهد شد که فرمود:

 «کونُوا لَنا زَیْناً وَ لا تَکونُوا عَلَیْنا شَیْناً؛ زینت و آبروی ما باشید ، نه باعث شرمندگی ما». (مشکات الانوار، ص،67)