مقدمه

   جامعه آرمانی در اسلام، نیازمند مردان و زنانی است که به شیوه صحیح و مطابق با ارزش‌های اسلامی تربیت شده باشند. اگر افراد جامعه به درستی و منطبق با معیارهای اسلامی تربیت نشوند، به طور قطع جامعه با چالش‌های اساسی روبرو خواهد شد. تربیت دینی  افراد باید به گونه­ای صورت پذیرد که افراد در زندگی، رشد و تعالی به سوی باری تعالی داشته باشند، در چنین شرایطی جای امیدواری هست که جامعه در آینده توسط افرادی دین­مدار و متّقی مدیریت خواهند شد و زمینه­های تحقّق آرمان­های دینی در جامعه به وقوع خواهد پیوست.

  در رابطه با مسئله تربیت، نهادهای مختلفی در جامعه ایفای نقش می­کنند. آموزش و پرورش، مهدکودک‌ها و از همه مهمتر مساجد و کانون­های فرهنگی وابسته به آنها است. مسجد به مقوله تربیت، نگاهی  ارزشی و الهی دارد، در واقع مسئله تربیت، به ویژه تربیت دینی، در قالب اخلاق عملی و فضایل دینی در مساجد کاملاً برای کودکان و نیز نوجوانان ملموس و قابل شهود است. بنابراین می­توان یقین داشت که کودکان با تعلیم و تربیت در مسجد همانند دُرّ گرانبها و ستاره درخشانی خواهند شد که منش و رفتار آنها در جامعه قابل تشخیص و تمییز است. البته این درصورتی محقّق خواهد شد که فرد در نهادی به نام مسجد تربیت یابد.

جذّابیت سازی برای حضور کودکان در مسجد

   « طبق نظریات رفتارشناسی روانشناسان درمورد کودکان، اگر درباره موضوع یا مکان خاصی، ( همچون مسجد) با کودک رفتار خوبی را داشته باشیم، کودک در آینده و در بزرگسالی، به آن موضوع یا مکان ترغیب شده و از آن بهره می­برد و اگر درباره همان موضوع با کودک در خردسالی رفتار نامناسبی داشته باشیم؛ او در بزرگسالی از آن مسئله به طور ناخود­آگاه متنفّر و فراری خواهد شد.

   همیشه جیبش پر بود، پر از شکلات. امام جماعت مسجدمان را می­گویم. تا یادم هست، همیشه یک خوراکی در جیبش داشت. شکلاتی، نقلی یا … ، بچّه­ها که به سراغش می­آمدند، یا اگر به کودکی می­رسید، یکی از این شکلات­ها را به او می‌داد... . حالا یکی از همان­هایی که در کودکی از شکلات بگیران ثابت امام جماعت مسجد محلّه­مان بود، خودش شده بچّه مسجدی و حتّی اذان و اقامه هم می گوید. مطمئناً این برخورد ساده ولی تأثیرگذار امام جماعت مسجد بوده است که باعث شده تا آن کودک بازیگوش امروز  به یک بچّه مسجدی نمونه تبدیل شود.»

   والدین باید همانند باغبانی دانا و دلسوز، همواره بستر رشد و شکوفایی گل‌های خود را به بهترین نحو آماده کنند و با بهره­گیری از زمینه­های مناسب، شاهد شکفته شدن گل‌های باغشان باشند، تا عطر دل­انگیز عشق و بندگی را در قلوب آنان به یادگار بگذارند. یکی از این زمینه­ها و بسترها، مکان مقدسی به نام مسجد است، بدین ترتیب اگر کودک در این مکان مقدس، رشد و تعالی یابد، بی شک تبدیل به گلی خواهد شد از گلهای بهشت « قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله : إِنَّ الْوَلَدَ الصَّالِحَ رَیْحَانَةٌ مِنْ رَیَاحِینِ الْجَنَّةِ. » و این همان گل بهشتی است که هم زینت باغبان و هم زینت جامعه و خانواده خواهد شد.

زینت بودن

  خداوند تبارک و تعالی در قرآن کریم به بندگان خود توصیه می‌کند اگر به دنبال این هستید که زینت باشید و یا به زینت­های خود افتخار کنید و این زینت­ها موجب سرافرازی شما بشوند، به جستجوی زینت­ها در مساجد بپردازید.

  خداوند در آیه 31 سوره اعراف می­فرمایند: « یا بَنی‏ آدَمَ خُذُوا زینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَ کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفینَ: اى فرزندان آدم! زینت خود را به هنگام رفتن به مسجد، با خود بردارید.»

  و نیز در آیه 46 سوره کهف می­فرمایند: «الْمَالُ وَ الْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا ۖ و َالْبَاقِیَاتُ الصَّالِحَاتُ خَیْرٌ‌ عِندَ رَ‌بِّکَ ثَوَابًا وَ خَیْرٌ‌ أَمَلًا : مال و فرزندان، زینت زندگی دنیا هستند و کارهای ماندگار شایسته، نزد پروردگارت پاداشی بهتر دارند و امید بخش­ترند. »

  جمع دو آیه نشان از این دارد که فخر شما، به این است که زینت‌های خود را،که همان فرزندان شما می‌باشند، به سوی مسجد روانه کنید تا موجب افتخار شما بشوند و نیز به عنوان باقیات الصالحین برای شما ذخیره گردد.

   با توجّه به نقش اساسی مسجد در نظام اسلامی و نهادینه شدن تربیت دینی، باید برای آبادانی مساجد و حضور بزرگان هر عرصه­ای، به ویژه علمای دینی و نیز کودکان، به عنوان آینده سازان آینده و شرکت فعّال آن‌ها در مساجد تمام سعی خویش را به کار گیریم.

مسئله مهمّی که در اینجا مطرح می­شود، این است که ما باید چه اقداماتی را انجام بدهیم تا که کودک و یا نوجوانی که به مسجد رفت و آمد می­کنند، بتواند هم زینت مسجد باشند و هم زینت جامعه؟

راهکارهای زینت بخشیدن به فرزند مسجد

·        برگزاری همایش­های فرزندان مسجدی، زینت جامعه و خانواده:

  اگر در محلّه و یا منطقه ما مسجدی وجود دارد، امام جماعت مسجد با همکاری هیئت امنای مسجد، می‌توانند همایش‌های هفتگی یا ماهانه را تحت عنوان «فرزند مسجد، زینت جامعه»، برگزار کرده و در این همایش‌ها به خانواده­‌های این فرزندان، درس‌ اینکه «چگونه فرزند پاک تربیت کنیم، تا جامعه­ای پاک داشته باشیم» را بیاموزند؛ در این‌صورت والدین فرزندان خود را به آغوش مسجد سپرده و با اخلاق مسجدی تربیت خواهند کرد و آنان را فرزند مسجد خواهند نامید.

·        تشویق فرزندان به حضور در مسجد:

حجّت الاسلام قرائتی دراین باره می­فرمایند:

« این مسجدهایی که کودکی در آن نیست، یک مشت آدم آهنی هستند. نسل منقرض، ما باید نسل نو بیاوریم. قرآن می‌گوید کودک زینت است. مال و اولاد زینت است. بعد می‌گوید مسجد می‌روی زینت ببر. مال زینت است، مسجد می‌روی زینت ببر. یعنی چه؟ یعنی پول در جیبت بگذار به یک فقیر بده. کودک زینت است. بعد می‌گوید مسجد می‌روی، زینت ببر. یعنی دست کودک را بگیر، بچّه مسجد نیاید یعنی چه؟»

  برای تشویق فرزندان مسجد دو راه وجود دارد:

  الف: این تشویق در حضور اهالی محلّه و یا در حضور خانواده­ها صورت بگیرد.

  ب: در همایشی جداگانه و در مسجد و با حضور همه فرزندان محلّه صورت بگیرد.

  عنوان این تشویق‌ها می‌تواند در قالب موفقیت‌های خانگی، مسجدی، مدرسه­ای، محلّه ای و ... صورت بگیرد.