گیم نت، تهدیدی برای مسجد (1)
۱۳۹۳/۱۲/۲۴

گیم نت بیش از یک سال است که به واژگان ادبیاتی کشور ما وارد شده است. مکانی عمومی انباشته از ابزارهای رایانه­ای که کودکان و یا حتّی بزرگسالان را برای انجام بازی­های مجازی دور هم جمع می‌کند.

بسم الله الرحمن الرحیم

   گیم نت بیش از یک سال است که به واژگان ادبیاتی کشور ما وارد شده است. مکانی عمومی انباشته از ابزارهای رایانه­ای که کودکان و یا حتّی بزرگسالان را برای انجام  بازی­های مجازی دور هم جمع می‌کند.

گیم نت یک سوغات تهاجمی، از جنس شبیخون فرهنگی است که امروزه بیشتر از هر چیز دیگر جای خود را در بین کودکان و نوجوانان باز کرده است؛ به طوری که پاتوق بسیاری از کودکان، به طور مداوم در این فضاها است.

   مکانی که برد و باخت و خوشگذرانی و قهرمان بازی در آن حرف اول را می­زند. با نگاهی واقع بینانه به گیم­نت‌ها در فضای تهاجم فرهنگی، شاهدیم که فضاهایی همچون گیم­نت و... ابزاری تعریف شده با کارکردی مشخص است که موجبات گسست عاطفی بین کودک و خانواده را رقم خواهد زد. اینگونه است که کودک و نوجوان جامعه ما را از خانواده و مکان­های تعلیمی- تربیتی همچون مساجد، جدا کرده­اند. به طوری‌که افراد را آرام آرام به سوی سردرگمی و بی­هدفی سوق خواهد داد. بی شک خانواده و در کنار خانواده، نهادها و کانون‌های فرهنگی موجود در مساجد، بهترین و بارزترین مکان برای تربیت کودکان و نوجوانان هستند. بنابراین کودکان تنها در سایه‌ی محبّت و تدبیراندیشی خانواده­ها و نیز فضای معنوی مساجد می‌توانند به رشد و تعالی دست یافته و هویت حقیقی شخصیت آنها شکل گیرد .

 

تربیت گیم­نتی یا مسجدی!

در این آشفته بازار تربیتی که هر نهاد و مکانی داعیه‌دار تربیت کودک است، باید کودک را به کدام سمت کشانید؟ کودک باید در چه فضایی قرار بگیرد؟

   ساعت­ها حضور بدون زمان­بندی و برنامه­ریزی کودکان در گیم­نت­ها برای انجام بازی‌های رایانه آسیب­های جبران ناپذیری برای کودکان در پی خواهد داشت؛ آنچنانکه آینده این نسل از حیث سلامت روانی و جسمانی در معرض تهدید و خطرات بسیاری است.

   آسیب­های جسمانی فراوانی از جمله بروز فشارهای عصبی، سردرد، چشم درد، چاقی، کمر درد، دردهای مفصلی انگشتان و مچ دست، کم خوابی و بی­خوابی، اختلال در اشتها و خارج شدن ستون فقرات از حالت طبیعی و بسیاری موارد مشابه را می‌تواند به همراه داشته باشد. اما مهم‌ترین و بدترین آسیب این بازی‌ها از بین بردن روح معصومانه کودکان است. در کنار این آفت­ها و آسیب‌های اخلاقی، از بین بردن رابطه فکری، عاطفی فرزندان و والدین از دیگر آسیب‌های بازی‌های رایانه­ای است که کودکان را همواره در معرض تهدید قرار می­دهد. همچنین برخی از کارشناسان معتقدند تماس بیش از حد با بازی‌های رایانه­ای موجب اعتیاد کودکان به اینگونه بازی‌ها می‌شود.

    سرگرم شدن به فضای ناسالم گیم­نت­ها  و کم توجّهی به حضور کودکان در مساجد، با وجود آسیب‌های ذکر شده، همگان را به این مهم وامی­دارد که در پی چاره­ای باشیم. بنابراین بر ما است تا کودکان را به سمت مسجد سوق دهیم، تا اینکه ایشان از فشار این آسیب‌ها در امان بمانند.

   اگر نیم نگاهی به کارکردها و عملکرد مساجد در طول تاریخ بیاندازیم، این گفته‌ تأیید خواهد شد که مساجد صرفاً برای ادای فرائض دینی نبوده، بلکه علاوه بر پایگاه تجمع طبقات گوناگون اجتماع برای ادای وظایف شرعی و دینی، همواره پایگاهی برای استفاده­های علمی، فرهنگی،آموزشی برای همه اقشار به ویژه جوانان و نوجوانان و کودکان بوده است. همانگونه که مساجد همواره محلّ تصمیم­گیری‌های سیاسی و شروع بسیاری از حرکت­های اسلامی و نهضت­ها بوده است، در مقابل، هرگاه ارتباط انسان با دین و مساجد ضعیف یا قطع شده، ضعف، ناتوانی، شکست را برای ملّت­ها در پی داشته است.

 

مسجد یا گیم نت ...

   بسیاری از گیم ­نت‌ها به پاتوقی برای پسران کم سنّ و سال تبدیل شده است؛ به طوری که برای رفتن به این اماکن، لحظه شماری می‌کنند و تمام همّ و غم آن‌ها، انجام بازی‌های رایانه­ای و برنده شدن در آن‌ها است. به خصوص پس از پایان تعطیلات تابستان، بسیاری از آن‌ها مشتاقانه در انتظار بازگشت از مدرسه و رفتن به گیم نت‌ها هستند. تربیت کودکان قبل از وجود گیم­نت در مدرسه و مسجد می‌گذشت، به طوری که تمام تلاش مادران و پدران بر این امر بود که فرزندشان در محیطی کاملاً معنوی و علمی رشد یافته و از هر گونه محیط مخرّبی، که سبب از بین بردن روح معصومانه فرزندشان می­شود دور باشند. براین اساس همواره برآن بودند تا فرزندان خود را به مسجد محلّه برده، تا در آنجا علاوه بر آشنایی با فرایض دینی، از حیث تربیت اجتماعی و اسلامی هم به رشد شخصیتی خود برسند.

    اولین اثر سوء گیم نت در خلاء مسجد، وقوع حالت‌های عصبی و نشست و برخاست با افرادی است که تربیت درستی ندارند و این سبب مشکلاتی برای خانواده خواهد شد. در حالی که اگر کودک در مسجد رشد یافته باشد و از برنامه‌های تربیتی مسجد استفاده برده باشد، روح متعالی و پاک خود را در همه حال حفظ خواهد کرد. اما امروزه متأسفانه با کودکانی مواجهه می­شویم که روح معصومانه خود را به بهانه جسور شدن و قهرمان بودن در گیم­نت‌ها، تحت تسلّط خشونت و عصیان‌گری درآورده­اند.

    این روحیات کودکان و نوجوانان تا حدودی برخلاف منش و رفتار هم سنّ و سالان خود در چند دهه قبل است. در گذشته بیشتر خانواده‌ها تلاش می‌کردند فرزندان خود را با مکان‌های مذهبی و به ویژه با مسجد آشنا کنند، تا فرزندان علاوه بر یادگیری مهارت­های آموزشی، از معرفت دینی هم بهره­مند شوند. بنابراین ایشان در کنار حضور و تعلیم و تربیت در مدارس، قسمتی از ساعات روز را در مساجد می­گذراندند. اینگونه مسجد، هم مدرسه بود، هم محلّی برای رشد معنوی و یادگیری معرفتی دین. کودک دیروزی با معرفت در مدرسه و فراگیری امور دینی و فرایض دینی در مسجد تربیت می‌یافت.

    ابعاد تربیتى مسجد به گونه­اى با ابعاد عبادى آن، پیوند و ارتباط عمیقی دارد؛ زیرا عبادت و فراگیری فرایض دینی، پرورش دهنده روح و روان آدمى بوده و پاسخ به آن در واقع، پاسخ به یک نیاز طبیعى و مهم انسان است. شکل­گیری شخصیتی متعادل در صورتی محقّق خواهد شد که به نیازهاى جسمانى و روانى خود به طور منطقى پاسخ بگوییم و این تنها در سایه رشد و تربیت صحیح امکان­پذیر خواهد بود.

بنابراین کودک می­تواند با حضور در مسجد، به جای سرگرمی با گیم­نت­ها، با معنویات و اخلاق عملی از نزدیک آشنا شده و موجبات برقراری ارتباط قلبی محکم و پایداری را با خداوند متعال برقرار سازد.