مسجد، کودک و فرهنگ شهادت
۱۳۹۳/۱۱/۲۲

مقام معظم رهبری (حفظه الله) فرموده­اند: زنده نگه داشتن یاد شهدا، کمتر از شهادت نیست. مسجد در دوران دفاع مقدس، یکی از کانون های مهم در پشتیبانی جبهه جنگ به شمار می­آمد، در واقع اغلب کارها و امور مربوط به پشت جبهه، در مسجد سامان می­گرفت، از قبیل ثبت نام داوطلبان، آموزشهای مقدماتی، جمع آوری کمک­های مردمی، مکان تجمعات و جلسات مهم و .... .

بسم الله الرحمن الرحیم

   امروزه در هر مسجدی در شهرهای مختلف، عکس چندین شهید دوران دفاع مقدس به چشم می‏خورد، که گاهاً کودکان و نوجوانان،  به محض ورود و خروج، گاهی به این تصاویر نگاهی می‏اندازند. این شهدا، که نام کوچه‏های شهرها  به نام آنها مزین شده است، سرمایه های عظیم و ارزشمندی به حساب می‏آیند که امروزه به جای استفاده از نام آنها، می‏توان از مرام آنها بهره جست.

   مطمئناً یکی از بهترین شیوه های تربیتی برای کودکان، الگو دهی است؛ کودکان، رفتار و سکنات و کردار  را بیشتر  از گفتن بایدها و نبایدها می‏پذیرند. به این صورت  که می­توان  کودکان و نوجوانان را با نمونه­ها و اگوهای مناسب تربیتی آشنا  کرد، تا از این طریق  ایشان ارتباط تربیتی در قالب رابطه­ای دوستانه برقرار کرده و اینچنین رفتار و اخلاق نیکوی الگو را ناخودآگاه پذیرا باشند.

   نوجوانان و جوانانی که در هشت سال دفاع مقدس به جبهه­ها می­رفتند، از دل همین مساجد و پای منبر همین امام جماعت ها، درس فداکاری و جهاد و ایثار را آموختند. در حقیقت آنچه باعث شد تا ایشان با شور و اشتیاق وافر، با وجود سختیها و مشقات بسیار زیاد در صحنه­های جنگ، با عزمی راسخ به سمت میدان جنگ بروند، حاصل درس در این کلاس بزرگ و انسان ساز (مسجد) و تحت تعلیم و تربیت معلّمی همچون امام جماعت بوده است.

مهمترین محورهای مورد تأکید امام جماعت در راستای فرهنگ شهادت  

  • آشنا کردن مردم با اسلام ناب محمدی (صلی الله علیه و آله و سلم)

  • آگاه ساختن از وجود خطر دشمن و اهداف آنها از حمله به کشور

  • تبیین شیوه های جهاد و نقش آفرینی در پشت جبهه.

  • زنده نگه داشتن روحیه جهاد    

  • تبیین ثواب جهاد در راه خدا و دفاع از کشور و اعتقادات

  • تبیین جایگاه و مقام شهید در راه خدا

  • یادآوری شهادت امام حسین (علیه السلام) و زنده کردن شعار "هیهات من الذله"

  • وظیفه دیگر افراد در قبال کسانی که انقلاب کرده و در این راه از جان و مال خود گذشته­اند

  • بیان وظیفه مسلمانان در قبال تهاجم دشمن و دفاع از ناموس و شرف و مملکت اسلامی

  • روشنگری وضعیت کنونی

  • اولویت بندی وظیفه اقشار مختلف مسلمانان در زمان جهاد

  • بیان راهکارهای  مقابله با دشمن

  • ضرورت اطاعت از ولی فقیه و رهبری

  • بحث آینده نظام اسلامی و احیای ارزش­های اسلامی

   اما اهمیّت اقدامات امام جماعت امروزی، در مساجد در مقایسه با زمان جنگ و نیز وقوع انقلاب، دست کمی از فعالیت آن روز ندارد. امروز هم به دلیل جنگ نرم و خطرات بسیار و شکننده آن، مردم به این حضور و جدّیت نیاز دارند. ضمن اینکه کودکان و نوجوانان باید به طرز شایسته­ و نیز در خور زمانه­ی خود، با فرهنگ شهادت و شهدا بیشتر آشنا شده و از انگیزه و آرمان ایشان برای دفاع از میهن و اعتقادات اسلامی آگاه شوند.

   از آنجایی که چندین نسل از دوران جنگ تحمیلی گذشته و کودکان ما، آن روزهای حماسه ساز  را درک نکرده­اند، لازم است عظمت و نقش آفرینی شهدا برای ایشان شفاف­سازی شود.

   امام جماعت در مساجد می‏تواند با استفاده از بیان خاطرات و زندگینامه شهدای مسجد و محلّه برای کودکان، یاد و خاطره شهدا را زنده کند، شهدایی که هنوز پدر و مادرشان در قید حیاتند و از مسجدی‏های محلّه هستند و یا دوستان و همکلاسی‏های آنها هنوز در محله­ی قدیمی خود زندگی کرده و  می‏توانند خاطرات زیبایی به ویژه از دوران کودکی شهدا را برای کودکان نقل کنند.

   سفرهای راهیان نور که هر ساله با کیفیت بیشتری برگزار می‏شود، یکی از بهترین راههای  آشنایی کودکان با شهدا و زنده نگاه داشتن یاد و خاطره آنها است. در این مورد می­توان با برنامه ریزی امام جماعت از طرف مسجد، چنین اردویی برگزار کرد؛ چراکه حضور کودکان و نوجوانان در مناطق عملیاتی و دیدن فضای جنگ برای درک فرهنگ شهادت و شور و معنویت این بزرگان، بسیار مفید بوده و می‏تواند برای ایشان بسیار خاطره­انگیز باشد.

می­توان در مسجد مسابقه ای برگزار کرده  و از کودکان خواست تا هر کدام در مورد یک شهید، تحقیق کرده و با مصاحبه از خانواده شهید، زندگینامه مختصری از آن شهید تهیّه کنند یا اینکه با همکاری یکدیگر یک روزنامه دیواری با موضوع شهید، (زندگینامه، کودکی، تولد و شهادت، تحصیلات و حرفه‏ها، وصیتنامه و آخرین حرفها و ...) آماده کرده و در مسجد نصب نمایند.

   برنامه ملاقات با خانواده شهدا به همراه کودکان مسجدی، که از سنّت‏های مقام معظم رهبری (حفظه الله) است، نقش بسیار موثری در زنده نگه داشتن یاد شهدا دارد. فرهنگ کمک به خانواده شهدا و پر کردن بخشی از خلاء وجود شهیدان در این خانواده ها، به کودکان شخصیّت و اعتماد به نفس خواهد داد. البته با این نگاه که پدران و مادران شهدا،  فرزندان خود را در راه آرامش و امنیت ایران و ایرانیان،  در  راه خداوند متعال و اسلام راهی صحنه نبرد با دشمن نموده اند. بنابراین امروز با کمترین کاری که می­توان کرد، دلجویی و احترام نسبت به ایشان و نیز تسلاّیی برای ایشان باشیم.

   ضمناً طراحی و اجرای بازی‏های نمایشی دوران دفاع مقدس و به تصویر کشیدن برخی خلقیات و مرام‏ شهدا، همچون جلوه های ایثار و فداکاری ایشان، چه در صحنه نبرد با دشمن و چه در بین مردم، توسط خود کودکان و نوجوانان،  بسیار جذاب و تماشایی خواهد بود. قطعا این امر در روحیات کودکان، برای اصلاح رفتار و ارتباط با شهدا نقش بسزایی خواهد داشت.

زنده کردن یاد ایشان، با صلوات و درود به روان پاک شهدا و امام شهدا، از جمله کارهای زیبا و سازنده در این راستا می‏باشد.