تجربه نشان داده است که مردم از برپایی اینگونه نمایشگاهها استقبال خوبی داشته و علاقه بسیاری به شرکت در آن دارند. سالیانه نمایشگاههای متعددی در این حوزه برپا شده و مردم گاهی از شهرهای دور و نزدیک برای بازدید و خرید از نمایشگاه، فاصله مکانی زیادی را پیموده تا از این فضاهای فرهنگی کمال استفاده را ببرند. آمارها نشان می‏دهد که سالانه بر تعداد بازدید­کنندگان نمایشگاهای کتاب و قرآن افزوده می‏شود. از آنجا که برپایی این گونه نمایشگاهها به سادگی و در هر محیطی( همچون مترو، حرم­، پارک، در مجاورت باشگاهها و...) می­توان یک نمایشگاه کوچک راه ‏اندازی کرد.

انواع نمایشگاه

1-   نمایشگاه عرضه محصولات

یکی از کارکردهای برپایی نمایشگاه، ارائه محصولات مناسب با خانواده­های مذهبی، به ویژه در حوزه کودک است. به علاوه برخی از محصولات نمایشگاه، از اقلام مورد نیاز و ضروری خانواده­ها محسوب می‏شود و معمولا خانواده­ها برای تهیه این اقلام دچار مشکل می‏شوند و خرید این اجناس و اقلام فرهنگی- دینی برای آنها یک دغدغه است. این در حالی است که مسجد می‏تواند فضایی مناسب را برای دستیابی خانواده­ها به این محصولات فراهم نماید. انواع محصولاتی که می­توان در نمایشگاههای مساجد عرضه شود عبارتند از:

1.      اسباب بازی فکری مفید

2.     لوازم تحریر ایرانی با طراحی زیبا و پسندیده

3.      پوشاک و انواع چادر با دوخت مناسب و اسلامی  

4.     کتاب های مفید و سازنده

2-   نمایشگاه فرهنگی برای کودکان و نوجوانان

   برپایی نمایشگاه­های مختلف و متنوع با موضوعات فرهنگی و با توجه به اقتضائات سنی کودک و نوجوان و استفاده از کمیت استریپ و تابلو مقاله که بیش از متن نوشتاری، تأثیرگذار بوده و عموماً در آنها از تصویر استفاده شده است. در بسیاری موارد تأثیر یک تصویر و یا یک جمله کوتاه ذیل آن، از چندین جلسه سخنرانی و برنامه های دیگر بیشتر تأثیرگذار خواهد بود.

با توجه به مناسبت­های مختلف و برنامه­های ویژه مساجد در ایام خاص، توجه به برگزاری نمایشگاهی مخصوص گروه سنی کودک و نوجوان و البته متناسب با مناسبت، کاری بسیار پسندیده و ثمربخش خواهد بود. 

انواع نمایشگاه های فرهنگی

1.      مناسبتی (محرم، عید نوروز، رمضان و ...)

2.     آگاهی بخشی (آب و هوا، ترافیک، اسراف و ... )

3.      معنوی (مباحث توحیدی، نبوت، امام شناسی، انتظار و فرج و ... )

4.     آموزشی (درسی و مهارتی مانند مهارت برنامه­ریزی، مهارت برخورد با دوست و دوست یابی، روشهای برخورد با دیگران، مهارت نه گفتن و ... )

5.      و ...

3-   نمایشگاه برای والدین

     والدین بخش عمده ای از نمازگزاران مسجد را تشکیل می‏دهند. بالا بردن سطح آگاهی و مهارت والدین نسبت به موارد مورد نیاز در ارتباط با تربیت فرزندان، به وسیله نمایشگاه تابلو و بروشور، می‏تواند در ارتقاء کیفیت خانواده­ها و سالم سازی روابط والدین مسجدی با فرزندان، نقش بسزایی ایفا نماید. از جمله محورهای مهم و کارآمد عبارتند از:

1.      سازگاری همسران

2.     شیوه های تربیت

3.      معنویت و عرفان اسلامی

4.     جنگ نرم و دشمن شناسی

5.      ماهواره و آسیب های آن

6.       اینترنت و فضای مجازی

7.      اندروید و نرم افزارهای آن

8.     و ....

4-   برگزاری نمایشگاه با مسئولیت دهی و اجرای کودکان در موضوعات مختلف

   نمایشگاه‏هایی که توسط خود کودکان برگزار می­شود، خود از اهمیت ویژه‏ه‏ای برخوردار است. این مسئولیت­پذیری و کمک در اجرای امور نمایشگاهی، انگیزه بسیاری برای کودکان و حتی والدین برای شرکت و همکاری در چنین نمایشگاه‏هایی ایجاد می‏کند. بخش­های متفاوت این نمایشگاه می­تواند شامل موارد زیر باشد:

1.      نقاشی

2.     کاردستی

3.      مذهبی

4.     نوشتاری

5.      عکس

6.       و ...

   در این میان مساجد، به عنوان مرکز و مهمترین پایگاه اسلامی در شهر و نیز دارا بودن فضای کافی برای برگزاری نمایشگاه، پتانسیل بسیار خوبی در این موضوع دارد و چه شایسته است که از ظرفیت بسیار عالی مساجد، برای برپایی نمایشگاه‏های مختلف استفاده گردد. برپایی نمایشگاههای اختصاصی کودکان می‏تواند در  درک  هر چه بیشتر مناسبت‏های مختلف، نقش زیادی داشته باشد:

-    نمایشگاه نقاشی

-       در این نمایشگاه موضوع از قبل مشخص می‏شود و پس از گذشت زمان بندی مشخص، از نقاشی‏ها را در معرض دید نمازگزاران قرار می‏دهند.

-    نمایشگاه های کاردستی

-     مانند نمایشگاه نقاشی با توجه به تفکیک سنّی برگزار می‏گردد

-    نمایشگاه عکاسی

-    نمایشگاه چند رسانه­ای

در این مورد از کودکان خواسته می‏شود تا یک واقعه تاریخی را باز­سازی کنند. مانند: واقعه غدیر، عید قربان، عاشورا، مباهله و .....  یا اینکه ایشان یکی از موضوعات اجتماعی را به نمایش بگذارند، مانند: مساله حجاب، مواد مخدر، صرفه جویی و ....

چند نکته:

1-    در برگزاری نمایشگاه بهتر است از گروه همسالان استفاده گردد و بین کودکان تفاوت سنّی زیادی وجود نداشته باشد. این نکته­ی فوق العاده مهمی است که می‏تواند تاثیرگذاری بیشتری داشته و از آسیب‏هایی که در کارهای غیر همسالان صورت می‏گیرد، جلوگیری شود. این امر ممکن است به دلیل تفاوت در فکر و توانمندی کودکان غیر همسال بوجود آید.

2-    لازم است برای تشویق کودکان و نوجوانان به برگزاری و شرکت در نمایشگاه­ها، از هدیه دادن و  تشویق‏ در قالب­های دیگر استفاده شود.

3-    ضروری است برای بایگانی کارهای اجرایی و همچنین ارائه نمونه کار به کودکان و نوجوانان به صورت یادبود و حتی ترویج در بین برخی از دوستان و اقوام ایشان که نتوانسته­اند در نمایشگاه حضور یابند، حتماً از نمایشگاه‏ها عکس­برداری و فیلم برداری شود.

4-    از مردم برای بازدید این نمایشگاه ها دعوت گردد و از  نظرات سازنده ایشان استفاده شود.

5-    به کارها و فعالیت کودکان اهمیت داده شود و با تصورات اشتباهی چون این نمایشگاه را تنها تعدادی کودک و کم سن و سال اداره می­کنند و....  از اهمیت و کارکرد اینگونه نمایشگاهها غافل نشوید.