با توجه به اهمیت  بحث حاضر، روشن است که امام جماعت موفق نیز فردی است که به مباحث مخاطب شناسی آشنا بوده و با این قدرت و توانایی، در تلاش است تا همه از گروههای سنی مردم را به مسجد جذب کرده و برنامه‏ی مسجد را به گونه­ای تنظیم کند که افراد مختلف از فضای نورانی مسجد بهره­مند شده و نیاز معنوی و عاطفی و اجتماعی ایشان برآورده شود.

در این رابطه بخشی از مخاطبان مسجد کودکان و نوجوانان می‏باشند که شناخت خصوصیات آنها کمک بسزایی به جذب آنها به مسجد خواهد کرد.

درک موقعیت سنی نوجوانان و جوانان

  موقعیت سنّی جوانان و نیازها و روحیات آنان در این سنین همواره باید مورد توجه قرار گیرد. بنابراین لازم نیست همیشه از آنان بخواهیم در کلیه‏ی مراسم ادعیه و زیارات شرکت کنند، زیرا نوجوانان و جوانان در کنار این مسائل معنوی، نیاز به تفریحات سالم و با نشاط، ورزش و آموختن دانش روز دارند. تحرک و انرژی زیاد از خصوصیات این دوران است و بر این اساس جوانان به تنوّع بیشتری در برنامه­های خود نیازمندند.

در عرصه تبلیغ مخاطب شناسی مقوله بسیار مهمی است، در واقع تا زمانی که مشخص نشود که مخاطب چه خصوصیات و علایقی دارد، نمی­توان کمک درخور و قابل ملاحظه­ای انجام داد. مخاطب در هر گروه سنی باید از 4 لحاظ مورد توجه امام جماعت قرار بگیرد:

الف: جنسیت ب: تحصیلات ج: مکان زندگی و فرهنگ آنجا د: سن مخاطب 

امام جماعتی موفق عمل می‏کند که به این نکات توجه لازم را داشته باشد، این نکات کمک می‏کند تا نوع برخورد، محتوا و شیوه ارائه محتوا متناسب با مخاطب باشد. در نظر داشتن این فاکتورها احتمال تأثیر گذاری بر مخاطب را بیشتر خواهد کرد. در زیل به برخی ویژگی­های اخلاقی – رفتاری نسل جوان پرداخته خواهد شد.

برخی ویژگیهای دوران نوجوانی:

1. دوره انتقال از کودکی

2. خیال پردازي و رویا در بیداری

3. سن جستجوی هویت

4. افسردگی و هیجان

5. دوره مساله آفرینی

6. دوستی های افراطی

7. توجه به جنس مخالف

8. پرخاشگری

9. لجبازی

10. عیب جویی و سنّت شکنی

11. رفتارهای متناقض و گرایش های متضاد

12. شروع اجتماعی شدن

13. ابتکار فوق العاده و ذهن فعال

14. بی باکی

   هر کدام از این ویژگیها فرصت یک ارتباط سازنده را به امام جماعت می‏دهد، به این معنا که آگاهی از خصوصیات نوجوانان در عرصه گذر از دوران بلوغ و نوجوانی، ابزاری برای برقراری ارتباط با نوجوان بوده و عاملی برای جذب نوجوان به مسجد خواهد بود.

ضمن اینکه انتقال خصوصیات‏ دوران نوجوانی به خانواده­هایشان و کمک به برقراری ارتباط بین نوجوانان و  خانواده­ها در جذب نوجوان به مسجد تأثیر بسزایی خواهد داشت، زیرا غالب والدین از برقراری ارتباط بدون تنش با نوجوانان خود عاجز بوده و همواره به دنبال راه‎کاری برای حل این معضل هستند.

برای مثال درک عیب‏جو بودن و سنّت شکنی برخی نوجوانان و اجازه اظهار نظر در مسایل و موضوعات مختلف، این فضا را برای نوجوان فراهم می‏کند که احساس کند به او و تفکراتش اهمیت داده می‏شود و می‏تواند آزادانه مسائلی را که در ذهن اوست، بیان کرده و فردی هست که بدون توبیخ و تنبیه و تمسخر به نظرات او گوش داده و برای آنها پاسخی متقن و در خور توجه داشته باشد.

ویژگی های سن جوانی

1.    کسب استقلال کامل (مالی، فکری، گرایشی)

2.    شکل دهی  هویت

3.    ایجاد و تحکیم موقعیت شغلی

4.    انتخاب  همسر و سازش با ازدواج

5.    ایفای نقش پدر و مادری و پرورش فرزندان 

برخی از تفاوت های روان شناختی زن و مرد

1.    خانم­ها جزئی نگر و آقایان کلی نگرند.

2.    آقایان بیشتر اهل احتیاط و خانم ها اهل اعتماد هستند.

3.    خانم­ها احساس مدارند و آقایان اندیشه محور.

4.    لزوم دقت در الفاظ درجمع بانوان و لزوم دقت در مفاهیم در جمع آقایان.

5.    آستانه تحمل خانم ها بالا و در آقایان پایین است.

6.    در آقایان انگیزه سازی ابتدایی مهم است ولی در خانم ها انگیزه سازی میانی.

7.    در خانم ها به عکس آقایان اول تبشیر بعد انذار مورد نظر است.

8.    اولویت خانم ها ماندگاری کلام است و اولویت آقایان رفتار سازی است.

ویژگیهای مشترک بین پسران و دختران

·        - انرژی زیاد

·        - آمادگی بالا برای شادی و خنده

·        - بی علاقگی ابتدایی نسبت به روحانی

·        - برخلاف تصور، پذیرش بسیاری نسبت به قرآن و روایات دارند.

·        - دوست مداری شدید

·        - نوگرائی شدید نسبت به مطالب

·         علاقه به جنس مخالف

دوستی با نوجوانان و جوانان

برای ایجاد یک رابطه ثمربخش میان امام جماعت مسجد و نسل جدید، یک روحانی کارآمد می­تواند با کنار گذاشتن بعضی از محدودیت­های غیر ضروری بین خود و جوانان، آن‏ها را به خود نزدیک کند و به قدر معقول با آنان صحبت کند، احوال آن‏ها را در حالت عادی و غیر عادی جویا شود و حتی المقدور در همنشینی­ها و مجالست‏ها همراه آنان باشد. ضمن اینکه برخی برنامه­های فرهنگی همچون برگزاری اردوهای پر نشاط و همراه شدن امام جماعت با جوانان در این اردوها می­تواند ارتباط خوبی بین امام جماعت و جوانان فراهم سازد.