ذکر مصیبت اهل بیت (علیهم السلام) منشاء خیرات و برکات فراوانی در زندگی ما شیعیان است، که مهمترین آن ها حفاظت از مکتب حقه شیعه است، همانطور که مرحوم امام (رضوان الله تعالی علیه) فرمودند: این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است.
همه ما از دوران کودکی در مجالس روضه اهل بیت (علیهم السلام) شرکت داده می شدیم و با مصائب و سختیهای زندگی آن بزرگواران آشنا می شدیم و حتی نذری های این مجالس نیز جذابیت خاصی برای کودکان ایجاد می نمود.
اگر قرار است مطلب و مسلکی در دل و جان افراد بنشیند و با پوست و خونشان انس بگیرد، باید از دوران کودکی به آن مسلک پرداخته شود و این در حالی است که آشنا شدن با عظمت و کسب معارف بلند نسبت به اهل بیت (علیهم السلام) با شرکت در مجالس روضه شروع می شود.
مسجد به عنوان پایگاه نشر معارف دینی مکانی مهم در برگزاری روضه های مناسبتی برای اهل بیت (علیهم السلام) است. درست است که روضه در مکانهای دیگر مانند: مدرسه، خانه و یا تکایا برگزار میگردد، اما نباید فراموش شود که مسجد محور این مجالس است و در زنده نگه دا شتن این موضوعات نقش اساسی دارد، در واقع مجلس روضه، کودکان را در برابر فتنه ها و آسیبهای اعتقادی، بیمه می کند.
برپایی مجالس روضه مختص کودکان و نوجوانان به تفکیک سن در کنار مجالس عمومی مسجد، میتواند نقش بسزایی در جذب آنها به مسجد و روضه داشته باشد.
مجالسی که تا حد امکان از خود بچه ها برای روضه خوانی و مداحی استفاده گردد تا بتوانند انس و الفت بهتری بگیرند.
هنر یک روضه خوان برای کودکان این است که چه مطلبی را و چگونه برای کودکان مطرح نماید.
علامه طهرانی می‌نویسد:
استادم سید هاشم حداد می‌گفت: براى احترام کودکان نوزاد، خوب است قنداقه نوزادان را تا چند ماهگى در مجالس علم و محافل ذکر و حسینیه و محال عزادارى که نام حضرت سید الشهداء (علیه السلام) برده مىشود ببرند؛ چرا که نفس طفل همچون مغناطیس است و علوم و اوراد و اذکار و قُدوسیت روح امام حسین(علیه السلام) را جذب می‌کند. طفل گرچه زبان ندارد ولى ادراک می‌کند، و روحش در دوران کودکى اگر در محل یا در حال معصیت برده شود، آن جرم و گناه او را نیز آلوده خواهد کرد؛ و اگر در محل و یا حال ذکر و عبادت و علم برده شود، آن پاکى و صفا را به خود می‌گیرد.
همچنین توصیه می‌کرد: شما اطفال خود را در کنار اطاق روضه خوانى یا اطاق ذکرى که دارید قرار دهید! علماء سابق این طور عمل میکردند زیرا آثارى را که طفل در این زمان، کسب می‌کند تا آخر عمر در او ثابت مى‌ماند و جزو غرائز و صفات فطرى وى می‌شود. چرا که نفس بچه در این زمان، قابلیت محضه است؛ گرچه این معنىِ مهم و این سر خطیر را عامه مردم ادراک نکنند.
یکی از راهکارهای ارتباط کودکان با بحث روضه و محرم، تعریف کردن داستانهای محرم با زبان کودکانه و متناسب سن آنها است، کودکان در قالب داستان ارتباط خوبی با مباحث تاریخی برقرار میکنند و در مسجد و ایام محرم فرصت خوبی است تا کودکان را با وقایع مهم تاریخی عاشورا آشنا کنیم.
استفاده از کودکان برای نصب نماد های عزاداری در مساجد از جمله کارهایی است که میتواند ارتباط کودک و نوجوان را با عزاداری و مسجد بهتر کند، ضمن اینکه کودکان دوست دارند در مکانی که خود زحمت آراستن آن را کشیده اند بیشتر حضور داشته باشند.
برگزاری نمایشگاههای کوچک از واقعة عاشورا توسط کودکان و مسابقات پیرامون این موضوع در مساجد ارتباط کودک و نوجوان را با مسجد بیشتر نموده و در بالا بردن معرفت آنها نسبت به امام حسین (علیه السلام) کمک زیادی می‌کند.
نمایشگاه هایی که با کاردستی و هنر کودک و نوجوان شکل بگیرد و وقتی کودک و یا نوجوانی برای یکی از صحنه های کربلا یک ماکت درست کند و یا با کشیدن تصویر بخشی از کربلا، با واقعه عاشورا ارتباط برقرار کند، این موضوع باعث ماندگاری مطلب در ذهن و خاطر آن کودک می‌شود.
بهترین مکان برای برگزاری چنین نمایشگاههایی مسجد است، که فضایی را در محوطه مسجد به این امر اختصاص بدهند و آثار کودکان با موضوع عاشورا و کربلا را برای تماشای عموم به نمایش بگذارند، این آثار که در سطح بندی سنی به نمایش گذاشته می‌شود، باید مورد حمایت امام جماعت مسجد و با تشویق وی صورت پذیرد، تا کودکان و نوجوانان تشویق به شرکت در چنین نمایشگاهی بشوند.
در این امور (مسابقات) پدر و مادر کودک و نوجوان نیز درگیر شده و آنها هم نیازمند سوال و مطالعه میشوند و این امر باعث بالا رفتن سطح معرفتی خانواده ها نسبت به جریان کربلا می‌شود.
یکی از شیوه های برگزاری مسابقه برای کودکان مسابقه نامه نوشتن برای یکی از شهیدان کربلا است، این امر میتواند بعد از تعریف داستان یک شهید توسط امام جماعت برای بچهها صورت گیرد، که کودک و نوجوان ملزم شود با کمک پدر و مادر در مورد شهید نام برده، اطلاعاتی کسب کرده و نامه ای خطاب به آن شهید بنویسد.
در این قسمت نامهای که با زبان کودکانه اما صادقانه خطاب به شهید شش ماهه کربلا نگاشته شده است، آورده شده است
سلام دردانه امام حسین(علیه السلام)
یه روز با مامانم رفته بودم بیرون؛ داداش کوچولوم خیلی گریه می کرد. بعضیا گفتن شاید آب میخواد آخه هوا خیلی گرم بود. خیلی ها براش آب آوردن .آره تشنه بود آب که خورد آروم شد، داشت می خندید ولی من گریه کردم. آخه مامان فاطمه میگه: تو رو تشنه شهید کردن. کاش می شد یه کم از اون آبی که آدمای خوب برا داداشم آوردن برات می آوردن اونوقت امام حسین هم خنده های پسرشو میدید، اما تو الان پیش خدایی.
نکته پایانی
یکی از فعالیتهایی که کودکان دوست دارند در این ایام انجام دهند و حتی از پول تو جیبی خود برای این کار هزینه میکنند، بر پایی ایستگاههای صلواتی برای عزاداران سید الشهدا است، چه خوب است که مسجد این فرصت را در اختیار کودکان و نوجوانان قرار دهد، که از ورودی و امکانات مسجد برای برپایی این ایستگاهها استفاده کنند و شور و اشتیاق کار برای امام حسین (علیه السلام) را در دل آنها زنده نماید.