احادیث محرم و عزاداری
۱۳۹۳/۰۷/۲۸

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند: اِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ علیه السّلام حَرارَةً فى قُلُوبِ الْمُؤ منینَ لا تَبْرَدُ اَبَداً؛ براى شهادت حسین علیه السلام ، حرارت و گرمایى در دلهاى مؤ منان است که هرگز سرد و خاموش نمى شود. جامع احادیث الشیعه ، ج 12، ص 556

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند:

اِنَّ لِقَتْلِ الْحُسَیْنِ علیه السّلام حَرارَةً فى قُلُوبِ الْمُؤ منینَ لا تَبْرَدُ اَبَداً؛

براى شهادت حسین علیه السلام ، حرارت و گرمایى در دلهاى مؤ منان است که هرگز سرد و خاموش نمى شود.

جامع احادیث الشیعه ، ج 12، ص 556

 

امام صادق علیه السّلام فرمودند:

من قال فینا بیت شعر بنى الله له بیتا فى الجنة؛

هر کس در راه ما و براى ما یک بیت شعر بسراید، خداوند براى او خانه اى در بهشت، بنا مى کند.

وسائل الشیعه،ج 10، ص467

 

امام صادق علیه السّلام فرمودند:

ما من احد قال فى الحسین شعرا فبکى و ابکى به الا اوجب الله له الجنة و غفر له؛

هیچ کس نیست که درباره حسین (علیه السّلام) شعرى بسراید و بگرید و با آن بگریاند مگر آن که خداوند، بهشت را بر او واجب مى کند و او را مى آمرزد.

رجال شیخ طوسى، ص289

 

امام رضا علیه السّلام فرمودند: ‌

کان ابى اذا دخل شهر المحرم لا یرى ضاحکا و کانت الکابة تغلب علیه حتى یمضى منه عشرة ایام، فاذا کان الیوم العاشر کان ذلک الیوم یوم مصیبته و حزنه و بکائه...؛

هر گاه ماه محرم فرا مى رسید، پدرم (موسى بن جعفر) دیگر خندان دیده نمى شد وغم و افسردگى بر او غلبه مى یافت تا آن که ده روز از محرم مى گذشت، روز دهم محرم که مى شد، آن روز، روز مصیبت و اندوه و گریه پدرم بود.

امالى صدوق، ص 111

 

امام رضا علیه السّلام به دعبل فرمودند:

یا دعبل! احب ان تنشدنى شعرا فان هذه الایام حزن کانت علینا اهل البیت؛

اى دعبل! دوست دارم که برایم شعرى بسرایى و بخوانى، چرا که این روزها (ایام عاشورا) روز اندوه و غمى است که بر ما خاندان رفته است.

جامع احادیث الشیعه، ج 12، ص567

 

امام رضا علیه السّلام به ریان بن شبیب فرمودند:

یا ابن شبیب! ان کنت باکیا لشى ء فابک للحسین بن على بن ابى طالب (علیه السّلام) فانه ذبح کما یذبح الکبش؛

اى پسر شبیب! اگر بر چیزى گریه مى کنى، بر حسین بن على بن ابى طالب (علیه السّلام) گریه کن، چرا که او را مانند گوسفند سر بریدند.

بحارالانوار، ج 44، ص 286

 

امام رضا علیه السّلام به «ریان بن شبیب» فرمودند:

ان سرک ان تکون معنا فى الدرجات العلى من الجنان فاحزن لحزننا و افرح لفرحنا؛

اگر تو را خوشحال مى کند که در درجات والاى بهشت با ما باشى، پس در اندوه ما غمگین باش و در شادى ما خوشحال باش.

جامع احادیث الشیعه، ج 12، ص549

 

امام صادق علیه السّلام فرمودند:

لکل شیى ء ثواب الا الدمعة فینا؛

هر چیزى پاداش و مزدى دارد، مگر اشکى که براى ما ریخته شود که چیزى با آن برابرى نمى کند و مزد بى اندازه دارد.

جامع احادیث الشیعه، ج 12، ص548

 

امام صادق علیه السّلام فرمودند:

من دمعت عینه فینا دمعة لدم سفک لنا او حق لنا نقصناه او عرض انتهک لنا او لأحد من شیعتنا بوأه الله تعالى بها فى الجنة حقبا؛

هر کس که چشمش در راه ما گریان شود، به خاطر خونى که از ما ریخته شده است، یا حقى که از ما گرفته اند، یا آبرویى که از ما یا یکى از شیعیان ما برده و هتک حرمت کرده اند، خداى متعال به همین سبب، او را در بهشت جاودان، براى ابد جاى مى دهد.

امالى شیخ مفید، ص175

 

امام صادق (علیه السّلام) به «مسمع» که از سوگواران و گریه کنندگان بر عزاى حسینى بود، فرمودند:

...رحم الله دمعتک، اما انک من الذین یعدون من اهل الجزع لنا و الذین یفرحون لفرحنا و یحزنون لحزننا، اما انک سترى عند موتک حضور آبائى لک...؛

خدا، اشک تو را مورد رحمت قرار دهد. آگاه باش، تو از آنانى که از دلسوختگان ما به شمار مى آیند، و از آنانى که با شادى ما شاد مى شوند و با اندوه ما غمگین مى گردند. آگاه باش! تو هنگام مرگ، شاهد حضور پدرانم بر بالین خویش خواهى بود.

وسائل الشیعه، ج 10، ص397

 

امام صادق علیه السّلام از فضیل پرسید: آیا دور هم مى نشینید و حدیث و سخن مى گویید؟ گفت: آرى، حضرت فرمودند:

ان تلک المجالس احبها فأحیوا امرنا، فرحم الله من احیى امرنا؛

این گونه مجالس را دوست دارم، پس امر (امامت) ما را زنده بدارید. خداى رحمت کند کسى را که امر و راه ما را احیا کند.

وسائل الشیعه، ج 10، ص392

 

امام صادق علیه السّلام فرمودند:

لما مات ابراهیم بن رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) حملت عین رسول الله بالدموع ثم قال النبى (صلی الله علیه و آله و سلم): تدمع العین و یحزن القلب و لا نقول ما یسخط الرب و انا بک یا ابراهیم لمحزونون؛

چون ابراهیم پسر رسول خدا از دنیا رفت، چشم پیامبر پر از اشک شد. سپس پیامبرفرمودند: چشم، اشکبار مى شود و دل غمگین مى ‌شود، ولى چیزى نمى گوییم که خدا را به خشم آورد، و ما در سوگ تو اى ابراهیم اندوهناک هستیم.

بحارالانوار، ج 22، ص157

 

ابوهارون مکفوف مى گوید: خدمت امام صادق علیه السّلام رسیدم. امام به من فرمودند:

انشدنى، فأنشدته فقال: لا، کما تنشدون و کما ترثیه عند قبره... ؛

«برایم شعر بخوان». پس برایش اشعارى خواندم. فرمودند: این طور نه، همان طور که (براى خودتان) شعر خوانى مى کنید و همان گونه که نزد قبر حضرت سید الشهداء مرثیه مى خوانى.

بحارالانوار، ج 44، ص287

 

امام صادق علیه السّلام فرمودند:

قال لى ابى: یا جعفر! اوقف لى من منالى کذا و کذا النوادب تندبنى عشر سنین بمنى ایام منى؛

درم امام باقر(علیه السّلام) به من فرمودند: اى جعفر! از مال خودم فلان مقدار وقف نوحه‌خوانان کن که به مدت ده سال در «منا» در ایام حج، بر من نوحه‌خوانى و سوگوارى کنند.

بحارالانوار، ج 46، ص220

 

امام صادق علیه السّلام فرمودند:

نیح على الحسین بن على سنة فى کل یوم و لیلة و ثلاث سنین من الیوم الذى اصیب فیه؛

یک سال تمام، هر شب و روز بر حسین بن على (علیه السّلام) نوحه ‌خوانى شد و سه سال، در روز شهادتش سوگوارى برپا گشت.

بحارالانوار،ج 79، ص102

 

امام باقر علیه السّلام فرمودند:

مر على بکربلا فى اثنین من اصحابه قال: فلما مر بها ترقرقت عیناه للبکاء ثم قال: هذا مناخ رکابهم و هذا ملقى رحالهم و هیهنا تهراق دماؤهم، طوبى لک من تربة علیک تهراق دماء الأحبة؛

امیرالمؤمنین (علیه السّلام) با دو تن از یارانش از «کربلا» گذر کردند، حضرت، هنگام عبور از آنجا، چشمهایش اشک‌آلود شد، سپس فرمودند: اینجا مرکب‌هایشان بر زمین مى خوابد، اینجا محل بار افکندنشان است و اینجا خون‌هایشان ریخته مى شود، خوشا به حال تو اى خاکى که خون دوستان بر روى تو ریخته مى شود!

بحارالانوار، ج 44، ص 258

 

امام باقر علیه السّلام نسبت به کسانى که در روز عاشورا نمى توانند به زیارت امام حسین علیه السلام بروند، این گونه دستور عزادارى دادند و فرمودند:

ثم لیندب الحسین و یبکیه و یأمر من فى داره بالبکاء علیه و یقیم فى داره مصیبته باظهار الجزع علیه و یتلاقون بالبکاء بعضهم بعضا فى البیوت و لیعز بعضهم بعضا بمصاب الحسین (علیه السّلام) ؛

بر (امام) حسین علیه السّلام ندبه و عزادارى و گریه کند و به اهل خانه خود دستور دهد که بر او بگریند و در خانه اش با اظهار گریه و ناله بر حسین علیه السّلام، مراسم عزادارى بر پا کند و یکدیگر را با گریه و تعزیت و تسلیت گویى در سوگ (امام) حسین علیه السّلام در خانه هایشان ملاقات کنند.

کامل الزیارات، ص175

 

امام سجاد علیه السّلام فرمودند:

ایما مؤمن دمعت عیناه لقتل الحسین و من معه حتى یسیل على خدیه بوأه الله فى الجنة غرفا ؛

هر مؤمنى که چشمانش براى کشته‌شدن حسین بن على (علیه السّلام) و همراهانش اشکبار شود و اشک بر صورتش جارى شود، خداوند او را در غرفه هاى بهشتى جاى مى دهد.

ینابیع المودّه، ص429

 

امام حسین علیه السّلام فرمودند:

من دمعت عیناه فینا قطرة بوأه الله عز و جل الجنة؛

چشمان هر کس که در مصیبتهاى ما قطره اى اشک بریزد، خداوند او را در بهشت جاى مى دهد.

احقاق الحق، ج 5، ص523

 

امام صادق علیه السّلام فرمودند:

تزاوروا و تلاقوا و تذاکروا و احیوا امرنا

به زیارت و دیدار یکدیگر بروید، با هم به سخن و مذاکره بنشینید و امر ما را (کنایه از حکومت و رهبرى) زنده کنید.

بحارالانوار،ج71،ص352