با استفاده از شیوه های تعلیم و تربیت اسلامی روشهای تشویق و ترغیب مشخص گردید.

یافته های پژوهش به این قرار است که در احادیث و سیره معصومین (ع)از روش بینش دادن در مورد ماهیت و اهمیت نماز و نماز جماعت و بیان نقش آن در زندگی دنیا و آخرت، روش تعلیم و آموزش نماز و آموزش مناسب نماز جماعت.
روشهای خیرخواهانه شامل موعظه، نصیحت بیان فلسفه و حکمت نماز جماعت امر به معروف، پیشروو اندازه و روش الگویی اسوه سازی روش محبت (تأیید و تحسین، همراهی و انظباط)شیوه تکریم شخصیت (پذیرش و احترام، برخورداری از پایگاه اجتماعی)روش زمینه سازی (مکان، زمان و شرایط نماز جماعت)و بالاخره از شیوه تنبیه استفاده شده است.اما از شیوه فریضه سازی یعنی اجبار کردن نماز جماعت استفاده شده است.

نقل شده از امام صادق (ع)عرض کردیم نماز خواندن در جماعت فریضه شده است؟
فرمودند:نماز فریضه است در تمام نمازها جمع شدن فریضه نیست، و لکن سنت است.

فصل اول

کلیات تحقیق

مقدمه

نماز میراث تمامی انبیاء است هر پیامبری که مبعوث به رسالت شد.انسانها را به نماز دعوت کرد و به آن سفارش نمود.

قرآن کریم در «سوره مریم آیه 31 از دعوت به نماز حضرت عیسی (ع)و درآیات بعد از دعوت، به نماز حضرت اسماعیل (ع) یاد کرده است.در سوره طه خداوند به پیامبری (ص) می فرماید:
«خانواده و پیروان خود را به نماز امر کن و در این دعوت شکیبا باش.»
نماز کشتی نجات است که همه افراد بخصوص کودکان و نوجوانان ها و جوان ها را از طوفانها و خیزابها عبور می دهد و به ساحل آرامش و رستگاری می رساند.
بر پایی نماز در مدارس وظیفه ای خطیر و بسیار حساس است، زیرا مدارس جدای از ویژگیهای منحصر به فرد، محل تشویق، اضطراب، رقابت های نگران کننده توأم با شکست و پدیده های ناخوشایند دیگری است که هر کدام از آن ها به تنهایی قادر به تبدیل محرکهای خنثی به محرکهای شرطی نیرومند فراخوان اضطراب و حالات ناخوشایند روانی می باشند.بنابراین ایجاد اصلاحات بنیادی به منظور تغییر در نگرش دانش آموزان نسبت به مناسک جاری به ویژه نماز جماعت می تواند زمینه ساز تحولات اساسی در شخصیت دانش آموزان شود و نه تنها نگرش آنها را نسبت به صورت ظاهری عبادات بهبود بخشد.بلکه در جهت گیری اصولی به سوی ارزشهای انسانی آنها را هدایت نماید. بسیاری از مشکلات فردی و اجتماعی کاهش یافته و تهاجم فرهنگی بیگانه به نسل نو چندان کاری از پیش نخواهد برد و در زمینه فکری و اخلاقی از انحراف مصون خواهند ماند.این پژوهش بر آن است تا با فرا راه قرار دادن احادیث، سیره معصومین (ع)شیوه های تشویق و ترغیب نوجوانان و کودکان و جوانان به نماز جماعت را بیابد.

اهمیت و ضرورت تحقیق:
تشویق بر خلاف تنبیه که از عوامل بازدارنده است از عوامل وادار کننده است و به انسان نیرو و انرژی می دهد.فردی که تشویق می شود از کار خود احساس رضایت می کند و همین احساس رضایت جلو خستگی و بی میلی او را می گیرد البته بعضی افراد آنقدر به هدفهای خود مؤمن هستند که نیازی نیست کسی آنها را تشویق کند و خود مشوق خویش هستند اما همه افراد این طور نیستند بخصوص کودکان و نوجوانان برای رسیدن به هدفهای خود نیاز به تشویق دارند.به طور کلی بشارت یکی از دو جنبه وظایف پیامبران است.یک رهبر دینی بوسیله تشویق می تواند افراد در تمامی جنبه های دینی به حرکت و تکاپو وادار نماید.قرآن کریم در «آیه 65 سوره انفال» و «آیه 84 سوره نساء»گوشزد می نماید که تشویق انسان را بزرگ می کند و به او نیرو می دهد.
با توجه به اهمیت و تأثیر نماز جماعت در بهداشت روانی روحی فردی و اجتماعی و تأثیر تشویق در برانگیختن افراد به فضایل اخلاقی بخصوص اقامه نماز به صورت جماعت و اینکه در احادیث و سیره پیامبر اکرم (ص)و ائمه اطهار (ع)این شیوه به کار گرفته شده است لازم است تا پژوهشی در احادیث و سیره معصومین در زمینه تشویق و ترغیب کودکان و نوجوانان و جوانان به نماز جماعت انجام شده است و نتایج این پژوهش مورد استفاده برنامه ریزان آموزش و پرورش، رسانه های جمعی، مسئولان آموزش خانواده، و انجمن اولیاء و مربیان، مربیان پرورشی و مجریان نمازهای جماعت خواهد بود.

اهداف پژوهش
الف- هدف کلی این پژوهش عبارتست ازیافتن شیوه های تشویق و ترغیب کودکان ونوجوانان وجوانان و نماز جماعت در احادیث و سیره معصومین (ع).
ب- اهداف جزئی پژوهش عبارت است از:
1.    بررسی اهمیت نماز و نمازجماعت در احادیث و سیره معصومین (ع).
2.    بررسی تأثیر بینش و آگاهی دادن در گرایش کودکان و نوجوانان و جوانان به نماز جماعت.
3.    بررسی تأثیر روش اسوه سازی در گرایش کودکان و نوجوانان و جوانان به نماز جماعت.
4.    بررسی تأثیر زمینه سازی در گرایش کودکان و نوجوانان و جوانان به نماز جماعت.
5.    بررسی تأثیر روش های خیرخواهانه در گرایش کودکان و نوجوانان و جوانان به نماز جماعت.
6.    بررسی تأثیر روش محبت در گرایش کودکان و نوجوانان و جوانان به نماز جماعت.
7.    بررسی تأثیر روش فریضه سازی در گرایش کودکان و نوجوانان و جوانان به نماز جماعت.
8.    بررسی تأثیر شیوه تعلیمی (آموزش نماز و مناسک آن)در گرایش و نوجوانان وکودکان و جوانان به نماز جماعت.

سؤالات تحقیق:
1.    آیا در احادیث و سیره معصومین (ع)برای تشویق و ترغیب کودکان ونوجوانان و جوانان به نماز جماعت از روش تکریم شخصیت (پذیرش و احترام برخورداری از پایگاه اجتماعی)استفاده شده است؟
2.    آیا در احادیث و سیره معصومین (ع) برای تشویق و ترغیب نوجوانان و جوانان و کودکان به نماز جماعت روش بینش در مورد ماهیت و اهمیت نماز، نقش نماز در زندگی دنیایی، یادآوری نقش نماز در حیات اخروی، یاد آوری نعمتها به کار گرفته شده است؟
3.    آیا در احادیث و سیره معصومین (ع) ارزش الگویی و اسوه سازی برای ترغیب و تشویق کودکان و نوجوانان و جوانان به نماز جماعت استفاده شده است؟
4.    آیا در احادیث و سیره معصومین (ع) برای تشویق و ترغیب و تشویق نوجوانان و جوانان وکودکان به نماز جماعت شیوه صحبت (تایید و تحسین، همراهی و ارتباط) بکار گرفته شده است؟
5.    آیا در احادیث و سیره معصومین (ع) شیوه زمینه سازی (مکان و زمان) برای تشویق وترغیب کودکان و نوجوانان و جوانان به نماز جماعت استفاده شده است؟
6.    آیا در احادیث و سیره معصومین (ع) برای تشویق وترغیب نوجوانان وکودکان و جوانان به نماز جماعت روش های خیرخواهانه (موعظه و نصیحت، امر به معروف، تبشیر و انذار) به کار برده شده است؟
7.    آیا در احادیث و سیره معصومین (ع) ازروش تعلیمی (آموزش نماز و مناسک آن) برای تشویق وترغیب کودکان و نوجوانان به نماز جماعت استفاده شده است؟
8.    آیا در احادیث و سیره معصومین (ع) برای تشویق وترغیب نوجوانان وکودکان به نماز جماعت شیوه فرضیه سازی به کار برده شده است؟
9.    آیا در احادیث و سیره معصومین (ع) برای تشویق وترغیب نوجوانان وکودکان و جوانان به نماز جماعت از روش مواجهه با نتایج اعمال (پاداش و تقویت مثبت تقویت منفی، تنبیه)استفاده شده است؟


تعریف اصطلاحات و واژه های پژوهش:

تشویق:
این کلمه از ریشه شوق گرفته شده و شوق در فرهنگ واژه های متفاوت به شرح زیر معنا شده است. برانگیختن به عشق و محبت، به آرزو در آوردن، برانگیخته شدن عشق، آرزومندی، میل خاطر، رغبت پر زدن و کنده شدن دل در هوای کسی یا چیزی، دوستی چیزی فرد را به سمت خود بکشد، دوست داشتن چیزی در واژه نامه روان شناسی تشویق را هم معنی با تقویت و ترجمه کلمه reinforcement آورده است.


ترغیب:
این واژه از ریشه رغبت گرفته شده و واژه رغبت در فرهنگ واژه های متفاوت چنین معنا شده است، دوست داشتنی، مایل بودن و حریص بودن، اراده کردن چیزی، دوست داشتن

نماز:
این کلمه ترجمه عربی صلوة است.
صلوة ممکن است به معنای زیارت است چنانچه حضرت علی (ع) فرمودند: «قد قامت الصلوة» یعنی وقت زیارت و دیدار رسید و یا اینکه به معنای رحمت است

روایت:
خبری است که به طریق نقل به معصوم ختم شود.

فصل دوم

ادبیات و پیشینه تحقیق

بخش اول: ادبیات تحقیق
بیش از 122 آیه در قرآن مجید پیرامون نماز نازل شده است که این امر نشان دهنده اهمیت و منزلت نماز نزد خداوند عظیم الشان است.
نماز و دعا و نیایش طپش قلب و تنفس شخص را آرامش می بخشد و این اعمال روحانی باعث پایین آمدن فشارخون، کندی امواج مغزی بدون استفاده از دارو و جراحی می شود.
نماز حقیقی به وجود آورنده شادی و نشاط در انسان است. می گوید: کسی شاد است که می داند نباید به چیزی دل ببندد که بیم از دست دادن آن را دارد و نماز گزار حقیقی به کسی جز خدا دل نمی بندد.

جایگاه نماز در ادیان دیگر:
مسئله نیایش به ویژه نماز مخصوص ادیان وحیانی نبوده بلکه در ادیان غیرالهی هم مطرح بوده است
ویل دورانت در تاریخ تمدن خود در مورد عبادت یونان باستان می نویسد: «مؤمنان در جریان عبادت، خود را به مذبح که در جلوی معبد قرار داشت می رساندند و به وسیله قربانی و نماز از خشم خدا ایمنی می یافتند. و یاری او را طلب می کردند.
در آیین یهود: یهودیان در شبانه روز سه مرتبه نماز می خوانند که آنها را نماز صبجگاه و نماز نیم روز و نمازت شامگاه می گویند
در آیین مسیحیت: در قاموس کتاب مقدس در بخشی تحت عنوان نمازآمده است. «نماز از جلمه واجبات دینیه همه روز تمام ملل و مذاهب است چه به صورت منفرد و چه به صورت جماعت و مقصود از نماز گفتگو کردن و صحبت داشتن با خدا و خواستن احتیاجات و اظهار تشکر و امتنان برای الطاف و مراحم حق تعالی می باشد»

روشهای تربیت دراسلام به شرح زیر است:
ایجاد زمینه سالم تربیتی وجود اسوه و سرمشق برای تربیت، تمرین، تکرار و عادت دادن، تعلیم و تعلم، مشاهده، تجربه و تعقل، موعظه، نصیحت، امر به معروف، انذار، نهی از منکر و مبارزه با انحرافات، برقرای ثواب و عقاب برای اعمال، ایجاد محیط مساعد تربیتی، بیان قصص انبیاء و سرگذشت ملل، ذکر امثال و تشبیه معقول به محسوس، دعا ونیایش، توبه و بازگشت، برقراری یک نظام اسلامی برای اجراء تداوم تربیت
علاوه بر روشهای فوق روشهای دیگری را نیز نام می برد:
تلقین و تحمیل به نفس،اعطای بینش در مورد نظام هستی، دنیا و حقیقت و تاریخ انسان و مرگ، دعوت به ایمان، محاسبه نفس، زمینه سازی، تغییر موقعیت، تحریک ایمان، ابتلا، آراستن ظاهر، تزیین کلام، مبالغه در عفو، تبشیر، مبالغه در پاداش، تکلیف به قدر وسع، انذار، مجازات به قدر خط، ابزار تواناییها، تغافل، تزکیه، تعلیم حکمت، یادآوری نعمتها، عبرت آموزی، مرحله ای نمودن تکالیف، تجدید نظر در تکالیف، بیان مهر و قهر، عطا و حرمان، سبقت، تکلیف در غایت وسع.

اصول جذب نوجوان به نماز، اصول جذب کودکان به نماز:
در رابطه با همه تیپها اصول زیر برای جذب نوجوان و کودکان به نماز نقشی سازنده دارد:محبت
تشویق از طریق ذکر فضائل و پاداش های اعمال روا و مناسب در اسلام.
ستایش عمل دیگران بدون تحقیر کردن نوجوان.
روحیه دادن.
آراستن ظاهر.
آسان گیری و مراقبت از او که خود را در عبادت خسته نکند.
روش ای تجسمی، تصویری، عرضه و نمایش و اجرای برنامه هایی از این قبیل در تلویزیون و دیگر عرصه ها نقش فوق العاده ای دارند و در ایجاد رغبت و جلب نوجوانان و کودکان مؤثر است. بخصوص اگر بر مبنای قاعده و هدایت عواطف باشند.

روشهای جذب کودکان و نوجوان به نماز:
استفاده از روش های زیر مفید است:
روش های آگاهی بخش: مثل تذکر امر به معروف و ارشاد.
روش های عاطفی: مثل حب به تحریک عواطف، همگانی و احسان.
روش های جلب: پذیرش، احترام، تکریم، توجه کردن.
روش های خیرخواهانه: نصیحت، حکمت.
روش های اقناعی: استدلال، مجادله، برهان.
روش های تبیینی: تشریح و گفتگوی آزاد.
روش های برانگیزننده: تحسین، تأیید، ترغیب، تحریض و تشویق.
روش های امیدساز: وعده، بشارتها.
روش های ترغیبی: ذکر صالحان، داستان گویی و بازی.
روش های عنایت آمیز: عبور کریمانه، تغافل، تسامح، تجاهل، مهلت دادن.
روش های برخوردهای غیر مستقیم: مثل کنایه، اشاره.
روش های جدی در برخورد: مثل اعلام تعجب، تقبیح، قطع محبت، قهر.
روش های اعتراضی: اعتراض، ابراز تأسف، محروم کردن.
سرزنشها، ملامت، توبیخ.
روشهای هشدار دهنده: اخطار افشاء.
روش های تهدیدی: ارعاب، تخویف.
روش های تنبیهی: تندی و سختگیری، تعریز.
اینکه چگونه باید نوجوان و کودکان را به نماز جلب کرد پاسخ قاطعی ندارد و بستگی دارد به نوع شخصیت کودکان و نوجوانان براساس روان شناسی تربیتی شخصیت
کودکان و نوجوانان از تیپهای گوناگونی است مثل شخصیت خودکار، سازش پذیر، بدگمان، افتاده، مبارزه طلب، تعدیل نیافته، ماجراجو، مشتاق، اخلاقی.

برای ترغیب دانش آموزان به اقامه نماز نکاتی باید مورد توجه قرار گیرد:
1.    تکریم و شخصیت دادن به کودکان و نوجوانان این نکته باعث جذب نوجوان و کودکان به والدین و مربیان شده و رفتار آنها را سرمشق و الگوی خود قرار می دهد.
2.    استقبال از کودکان و نوجوان در مکان های برگزاری نماز باید طوری با نوجوانان و کودکان برخورد شود که احساس کنند به حساب آورده می شوند و مورد احترام هستند.
3.    مجازات: در کنار نماز از برنامه هایی مثل فیلم، کتاب نیز استفاده شود.
4.    تشویق و ترغیب:در این زمینه گاهی جوایز ارزنده ای برای آنها در نظر گرفته شود.
5.    مسؤلیت: مسئولیت بعضی برنامه های نماز خانه ها به کودکان و نوجوانان واگذار شود.
6.    آموزش اصول اعتقادی: وقتی کودک و نوجوان به اصول اعتقادی ایمان داشته باشند. نماز را که جزء فروع دین است انجام خواهد داد.
7.    تکریم و بزرگداشت نماز، والدین و مربیان موظف هستند نماز را با اهمیت تلقی کنند. این در روح نوجوان اثر مطلوبی به جای خواهد گذاشت.
8.    خودداری از زور و تحمیل: تحمیل فطرت خداداد کودک و نوجوان را منحرف می سازد و او را از خواندن نماز منصرف می کند.
9.    تخلق به اخلاق و اصول انسانی: والدین و مربیان ضمن اقامه نماز باید تلاش کنند متخلق به اخلاق و اصول انسانی باشند.
10.    زیبا سازی مکان نمازخانه: به ویژه اصول بهداشتی و نظافتی در این مکان رعایت گردد.

بخش دوم: پیشینه تحقیق در ایران
1-    بررسی ویژگی های شخصیتی و خانوادگی دانش آموزان مدارس راهنمایی پسرانه منطقه جی شهراصفهان که گرایش به نماز دارند»
بنابر یافته های این تحقیق دانش آموزانی که گرایش به نماز دارند از میزان اعتماد به نفس و کنترل درونی بالا و هیجان خواهی کمی برخوردارند.
2-    علل عدم گرایش به نماز

نتیجه:
مهمترین علل گرایش به نماز عبارتند از تنبلی و سستی، عدم آگاهی و شناخت پیرامون فواید و اثرات نماز، نماز خواندن را بلد نیستند، عدم تاثیر نماز در اخلاق و رفتار بعضی نمازگزاران، احساس گناه و شرمساری از اعمال خویش و نهایتاً اینکه چون پدر و مادر و دوستان آنها به نماز اهمیت نمی دهند. جامعه آماری این پژوهش 1000 دانش آموز مقطع راهنمایی و متوسطه استان مازندران بوده است.

فصل سوم
تجزیه و تحلیل

تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش
1-    روش بینش دادن:
2-    الف- بیان اهمیت و ماهیت نماز از دیدگاه معصومین علیهم السلام پیامبر اکرم (ص) فرمودند: جایگاه نماز در دین مانند جایگاه سر دربدن است. حضرت علی (ع) فرمودند: هر چیز دارای سیماست، سیمای دین شما نماز است.
امام باقر (ع) فرمودند: اسلام بر روی پنج پایه بنا شده است: نماز، روزه، زکات، حج، ولایت.
امام رضا (ع) فرمودند: نماز به صورت جماعت با فضیلت ترین استحضرت فاطمه زهرا (س) فرمودند: خداوند نماز را جهت دوری از کبر و خودپسندی مقرر فرمودابی الحسن (ع) فرمودند:
انتظار نماز جماعت، از نماز جماعتی تا نماز جماعتی دیگر، کفاره همه گناهان است.
استفاده از روش های تعلیمی:
3-    نماز را به فرزندان خویش تعلیم دهید چون به هشت سالگی رسیدند آنان را وادار به خواندن این فریضه الهی نمایی. «امام علی (ع)»
روش های خیرخواهانه شامل:موعظه و نصیحت، امر به معروف، بیان فلسفه و حکمت نماز جماعت، تبشیر و انذار.
4-    روش های الگویی و اسوه سازی:
هنگام ظهر فرارسید (ده سپاه آماده شدند که به امامت امام حسین (ع) نماز جماعت را بخوانند) امام حسین (ع) به پسرش (امام زین العابدین و یا حضرت علی اکبر علیهماالسلام فرمود: اذان بگو و اقامه بگو. وی اذان و اقامه گفت سپس نماز خواندند.
5-    روش محبت (تایید و تحسین، همراهی و ارتباط)
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: به حقیقت خداوندو فرشتگانش بر کسانی که صفهای اول نماز جماعت را به هم پیوند می دهند درود می فرستند.
6-    روش تکریم شخصیت (پذیرش و احترام، برخورداری از پایگاه اجتماعی) پیامبر اکرم (ص) فرمودند: کسی که بر نماز جماعت مداومت داشته باشد.
غیبت او بر مسلمانان حرام و عدالتش ثابت می شود.
7-    روش فریضه سازی: امام صادق (ع) فرمودند: در تمام نماز ها حج شدن فریضه نیست هرکس از روی اعراض از آن نماز جماعت مسلمانان را بدون علت ترک کند، برای او نماز نیست.
8-    روش زمینه سازی (مکان و زمان و شرایط نماز جماعت)
درنماز جماعت به فکر ناتوان ترین مأمومین باش.رضایت مأمومین در نماز جماعت مهم است.
9-    روش مواجهه با نتایج اعمال (تقویت مثبت، تقویت منفی، تنبیه)
حضرت پیامبر (ص) خواست خانه ها را بر قومی که درمنازل خود نماز می گزاردند و به جماعت حاضر نمی شدند، بسوزاند. امام صادق (ع)

فصل چهارم
بحث و نتیجه گیری

الف- سؤالها و فرضیه های ویژه تحقیق
*آیا در احادیث و سیره معصومین (ع) از روش بینش و روش تعلیمی، روش های خیرخواهانه، از روش الگویی و اسوه سازی، روش محبت روش تکریم شخصیت، فریضه سازی، زمینه سازی، شیوه تنبیه استفاده شده است؟
بلی این فرض ها بر تحقیق تأیید می شود. در احادیث و سیره معصومین از این شیوه ها استفاده شده است.(در فصل قبل به آن اشاره شده است)

پیشنهادات تحقیق:
الف- بازسازی و تقویت بینش و شناخت نوجوانان و جوانان و کودکان در مورد اهمیت و فضیلت و نقش نماز و نماز جماعت.
*فلسفه و اسرار نماز و نماز جماعت با بیانی روشن و واضح در کتابهای معارف دوره های راهنمایی و دبیرستان بیان شود و با بیانی ساده در کتابهای هدیه های آسمانی ابتدایی بیان می شود.
*با یک برنامه منظم هر هفته دو روز در برنامه صبحگاه احادیثی که اهمیت و فضیلت ونقش نماز و نماز جماعت را بیان می کند برای دانش آموزان خوانده شود و روی نزاکتهای زیبا نوشته شود و در جاهای متفاوت مدرسه نصب شود
*با یک همکاری منظم مداوم از معلمان و مربیان خواسته شود تا در هر کلاس قسمت کوتاهی از بحث خود را به بیان اهمیت و نقش نماز بخصوص نماز جماعت اختصاص دهند در این زمینه باید جزوه ای تهیه شود و احادیث کوتاه در این مورد نوشته شده وبه معلمان داده شود تا از آن استفاده نمایند.
*در اردوهای تفریحی و ورزشی یا مسافرتهای علمی قسمتی کوتاه به بحث درباره نماز و نماز جماعت اختصاص یابد.
*حداقل یک برنامه از برنامه های مستمر آموزش خانواده به اهمیت و نقش نماز و به ویژه نماز جماعت اختصاص داده شود و در آن برنامه به اولیاء تذکر دهند که اولا آموزش نماز باید از سنین کم آغاز شود در خانواده نماز اول وقت اقامه شود و حتی الامکان با جماعت فرزندان خود را با کلام نرم آرام و به اقامه نماز و شرکت در نماز جماعت تشویق کنند.
*برای تشویق فرزندان به نماز از تشویق های مادی و کلامی استفاده نمایند. (البته باید این نکته تذکر داده شود که تذکر پیگیر و مداوم و آرام با سماجت و اصرار و لجبازی تفاوت دارد.)
*در هر مدرسه مشاور یا مربی با استفاده از شیوه مشاور گروهی بینش دانش آموزان را در مورد نماز به ویژه نماز جماعت بازسازی و تقویت نمایند (بهتر است برنامه جلسات مشاور گروهی در مراکز امور تربیتی یا هسته های مشاور تدوین شود و به صورت جزوه ای به مدارس فرستاده شود دراین جزوه ها باید در مورد فلسفه و حکمت نماز و نماز جماعت نیز بحث شود.)
*از شیوه موعظه و نصیحت فردی نیز برای افرادی که در نماز شرکت نمی کنند استفاده شود البته همان طور که ذکر شد این موعظه باید از سر دلسوزی و شفقت و مهربانی و با روش پسندیده درخلوت باشد و شخص موعظه کننده خود باید در نماز جماعت شرکت دائم داشته باشد.
*استفاده از روش امر به معروف با زبان و عمل. برای اجرای این روش همه باید خود را مسئول بدانند مدیر، معاونین، معلمین، مربیان و هم چنین دانش آموزانی که هم به فلسفه و حکمت و نقش نماز آگاهند وهم خود در نماز جماعت شرکت می کنند بهر حال برای موفقیت در امر اقامه نماز جماعت یک بسیج عمومی لازم است.
ب- استفاده از پاداشها و تشویق های مادی و غیرمادی و تقویتهای جانشینی
*برای دانش آموزانی که در نماز جماعت شرکت می کنند کارتهای ویژه تهیه شود و در آغاز به طور متوالی و سپس به طور متناوب به آنها داده شود و برای هر چند کارت جایزه های ویژه ای در نظر گرفته شود.
*دانش آموزانی که به طور مداوم در نماز جماعت شرکت می کنند هرچند گاه به اردوهای تفریحی، زیارتی، ورزشی، علمی برده شوند.
*با توجه به روش مورد توجه بودن الگوها مدیران، معلمین، مربیان و معاونین در صفوف جماعت در کنار دانش آموزان شرکت کنند.
*امام جماعتی که برای اقامه نماز دعوت می شود هم باید جاذبه های ظاهری از جمله قیافه آراسته، خوش برخوردی، اخلاق نیکو، صورت خندان، نظم در اقامه نماز جماعت داشته باشد و هم جاذبه های معنوی مثل علم دین و علم به عرفان ،سادگی ، زهد و تقوی در برخورد و عمل، آشنایی با ویژگیهای خاص نوجوانان و جوانان و کودکان قدرت بیان و مباحثه و مجادله احسن، پویایی و خلاقیت، از ایشان خواسته شود.
نماز را در حد ظرفیت کودکان، نوجوانان و جوانان با سرعت اقامه کنند.
*هرچند گاه دانش آموزانی که در نماز جماعت شرکت می کنند در جلو صف تشویق و ترغیب قرار گیرند چنانکه در احادیث آمد خدا و فرشتگانش به کسانی که در صف های جماعت شرکت می کنند و درود می فرستد.
*برخی از مسئولیتها و اداره بعضی از فعالیتهاو اردوها به شرکت کنندگان در نماز جماعت سپرده شود.
*مسئولین ضمن شرکت در صفوف جماعت با دانش آموزان شرکت کننده رفتاری توأم با توجه، ملاطفت، احترام، تکریم شخصیت و پذیرش تعریف و تمجید داشته باشند و این رفتارها را در حرکات غیرکلامی مثل حالات چهره و صورت و دست دادن با نوجوانان نشان دهند.
ج- پیشنهادات مروبط به مقدمات و آمادگیها برای نمازجماعت
* برای ادامه نماز جماعت حتماً وقت خاصی در مدرسه قرارداده شود درآن وقت خاص نه کلاسی تشکیل شود و نه فعالیت دیگر غیر از نماز وجود داشته باشد.
* مدت زمانی که نماز جماعت اقامه می شود نه آنقدر طولانی که خسته کننده باشد و نه آن قدر سریع که بعضی به رکعات نماز نرسند.
* اذان نماز با صدایی شیوا و زیبا و تکان دهنده در محیط مدرسه پخش شود.
* مسئولین مدرسه با تذکرهای کوتاه از کودکان ونوجوانان دعوت کنند که در نماز جماعت شرکت کنند.
* مکانی زیبا و وسیع به اندزه ظرفیت دانش آموزان مدرسه برای نماز آماده شود.
* مکان مخصوص نماز همیشه تمیز و خوشبو باشد.
* اطراف نماز خانه جملات مخصوص نماز و احادیث معصومین نصب شود.
* هم چون یک امر مهم در تنظیم صفوف جماعت و هماهنگی در آن تلاش لازم به عمل آید تا کودکان و نوجوانان احساس نظم و همدلی، هماهنگی و وحدت بنمایند.
* وضو خانه های تمیز و با امکانات بهداشتی در تمام مدارس ساخته شود.
* هرچند گاه امام جماعت یا مسئولین دیگر در رابطه با موضوعی خاص یا به مناسبت بزرگداشت روزی خاص مسابقه ای برای دانش آموزان طرح نمایند و به برندگان حتما جایزه داده شود.
*به دانش آموزان شرکت کننده در نماز جاعت هرازگاهی فرصت استفاده از امکانات کتابخانه، امکانات سمعی، بصری ووسایل ورزشی داده شود این بهره برداریها صرفاً در ازای ارائه کارت امتیاز شرکت درنماز جماعت باشد.

فهرست منابع :
1-    قرآن کریم، ترجمه الهی قمشه ای.
2-    احمدی، سیداحمد.(1380). اصول و روشهای تربیت در اسلام، انتشارات دانشگاه.
3-    امیری(1380) بررسی ویژگیهای شخصیتی و خانوادگی دانش آموزان مدارس راهنمایی پسرانه منطقه جی، شهر اصفهان که گرایش به نماز دارند.
4-    المنجد (1986)، دارالمشرق بیروت لبنان.
5-    باقری، خسرو، (1380) نگاهی دوباره به تربیت اسلامی. انتشارات مدرسه.
6-    براهنی، محمد تقی وهمکاران (1369)، واژنامه روان شناسی و زمینه های وابسته انتشارات فرهنگ معاصر.
7-    بندریگی محمد. (1358)
8-    بهشتی، سید جواد، (1375)، چهار صد سخن پیرامون نماز، ستاد اقامه نماز.
9-    حسینی و دلاویز (1371). بررسی علل عدم گرایش به نماز در دانش آموزان مقطع راهنمایی و متوسطه استان مازندران.
10-    دیلمی(1377).
11-    رضائی.ع.(1375). اصل و نسب و دین های ایرانیان باستان. چاپ طلوع آزادی.
12-    غمخوار یزدی.م.ج. (1375)، جایگاه نماز در ادیان الهی. انتشارات سنبله.
13-    ملکی تبریزی، میرزا جواد آقا، ترجمه رضا رجب زاده. (1363)، اسرار الصلوه، انتشارات پیام آزادی.
14-    ویل دورانت. ترجمه ایرج آریانپور و ع. احمدی.(1340) تاریخ تمدن. انتشارات اقبال.